The position of the National Council on the internal reforms of Reza Shah Pahlavi in Iran between 1926-1941
DOI:
https://doi.org/10.25007/ajnu.v13n2a1632Abstract
In the aftermath of the outbreak of the constitutional revolution in Iran in 1906-1909 and the establishment of the
Iranian National Shura Council, there had been a new era that went through several stages until the fifth session of the Council, when the majority of its members were loyal to Reza Shah. They did changes to the articles of
the Basic Law, put an end to the ruling of the Qajar family and nominated Reza as Shah of Iran in 1926.
As such, the Shah and his advocates could control the Iranian National Shura Council and obtain the approval of the Council especially in terms of the reforms in various military, economic and administrative domains. This study comprises four sections. The first section tackles the council’s attitude towards Reza Shah’s elevation to the throne, while the second section is devoted to the council’s stand concerning the military reforms. As for the third section, it accounts for the council’s attitude towards the economic reforms. Finally, section four attends to the council’s stand asfar as the administrative reforms are concerned.
Downloads
References
ئامادە بوونا 72 نوینەران، كو ئیمزا ل سەر پێشنیارا داور و تیمورتاشی كرن بۆ گوهۆرینا دەستهەلاتداریا نوی یا ئیرانێ، بۆ پتر پێزانینان بنێرە: (نیازمند رضا، 1383: 744).
( ) كومسیونا 18 كەسی: رضا خانی باوەری ب پرانیا نوینەرێن مەجلسی هەبوو، ب پشتەڤانیا نوینەرێن لایەنگیرێن وی هەولدا كومبوونا هەڤدژێن وی د ناڤ مەجلسی دا نە هێتە ئەنجامدان، ( رضا خان) بریارا دا لایەنگیرێن خۆ د مەجلسی دا كوموسیونەكا 18 كەسی پێكئینیت و رابگەهینن، كو دێ ب سەر پەرشتیا رضاخان ب خۆ بیت، بۆ پتر پێزانینان بنێرە: توانی، علیرضا ملایی،1381: 117)؛ (پیتر اوری گاو و ن. ھامبلی، چارلز ملویل، 1387: 507).
( ) رامانا ئاخڤتنا ماموستایێ ئاینی سید حسن مدرس ئەو بوو، كو ئەڤ لەشكەریا ب زوری ب تنێ موسلمانان ڤەدگریت و ئەندامێن هیچ كێمە نەتەوەكێ دیتر، مینا جوهی و مەسیحی و زەردەشتی نە د نەچارن بچنە دناڤ رێزێن لەشكەریا ب زوری، بەلێ ئەگەر دەولەت پێدڤی بوو، ل وی دەمی گرنگە هەمی بچنە دناڤ رێزێن لەشكەرێ ئیرانێ، بۆ پتر پێزانینان بنێرە: (عاقلی، باقر، 1377: 220).
( ) محمد مهدی النجفی الاصفهانی 1859 -1927 ، یێ بەرنیاسە ب نوراللە نجفی ئەسفهانی، ل باژێرێ ئەسفهانی د ئەدەبیات ب زمانی عربی و فقه ئوسول ل دەف بابێ خۆ و هندەك ماموستایێن بسپور خاندیە، ژبۆ تەمامكرنا خاندنا خۆ بەرەف باژیێرین نەجەف و سامەرا چوویە، ل دەف هەر دوو زانایێن بسپور میرٍضا حبیب الله رشتی، میرزای حەسن شیرازی خاندیە، پاشی ڤەگەریایە باژێرێ ئەسفهانی، وەك ماموستایێ وانەبێژ، كو نێزیكێ هزار قوتابیا ل دەڤ وی خاندیە، پاشی بوویە پشتەڤانێ مەشروتی خوازان، كو ب دژی ئیمتیازا رەژیێ راوەستیان، ل سالێ 1906ێ بوویە سەرۆكێ ئەنجومەنی پیروزیێ نەتەوەیی (انجمن مقدس ملی) ل ئەسفهانی، ل سالا 1910ێ وەك نوینەرێ مجلسی هاتیە هەلبژارتن، ل 1920 – 1927ێ ب دژی هەر پیێشڤەچونەكا رزاشاهی رداوەست. بۆ پتر پێزانینان بنێرە: (مذكرات مجلس شورای ملی، 1289، جلسە: 140)؛ (نجفی، موسی، 1391: 434 – 466).
( ) حزب التجدد 1920 - 1960 دا، ئێك ژ وان چار پارتیێن سەرەكی ل دەستپێكا دەستهەلاتداریا رٍضا شاهی هاتبوو دامەزراندن، زۆربەیا ئەندامێن وێ ژ چاكسازیخواز و گەنجێن دەرچویێن زانكوێن وەلاتێن ئەوروپی پێكهات بوون، ئەڤێ پارتێ ب پشتەڤانیا رضا خانی شیایە د خۆلا پێنجێ یا مەجلسی دا زۆربەیا كورسیان ب دەست خۆڤە بینیت، دامەزرینەرێن وی ژی هەرسێ كەسیێن بەرنیاس (علی اكبر داور، عبدالمحسن تیمورتاش، سید محمد تەدین) بوون، ئەڤێ پارتێ دڤیا ئاین و سیاسەت ژێك جودا بن و دوماهیك ب دانا ئیمتیازێن ئابوری بینن و گرنگێ ب داهاتی ناڤخویی بدەن و پێشڤەبرنا سیستەمی دارایی و زمانی فارسی ببیتە زمانەكێ فەرمی و زاراڤێن دی ژناڤ بچن، بۆ پتر پێزانینان بنێرە: (ابراھیمیان، یرواند، 1399: 107 – 111).
( ) پارتا سوسیالیست 1921 - 1926، (Socialist Party) ئێك ژ وان چار پارتێن سەرەكی بوون یێن كو ل سەردەمێ رٍضا شاهی ب سەرۆكاتیا (سلیمان میرٍضا اسكندری و سید محمد رضا مساوات) هاتینە دامەزراندن، زۆربەیا ئەندامێ ڤێ پارتێ كو ژ پارتا دیموكراتێ بوون، ئەڤێ پارتێ د خۆلا چارێ یا مەجلسی دا جهێ پارتا دیموكرات گرت زۆربەیا كورسی یێن مەجلسی ب دەست خۆڤە ئینان، پشتەڤانێ چینا هەژاران بوو، ب دژی دەستهەلاتا قاجاریان بۆ و پشتەڤانیا رٍضا شاهی بوون، لێ ژ ئەگەرێ دانا ئیمتیازا پترولا باكوری بۆ بریتانیا ب دژی حكومەتا (قوام السلگنه) راوەستیان، ئەڤ چەندە بوو ئەگەر ل سالا 1926ێ چالاكیێن وێ بهێنە قەدەغە كرن، بۆ پتر پیێزانینان بنێرە: (بھار، محمد تقر، 1380: 130 – 134)؛ (ابراھیمیان، یرواند، 1399: 107).
( )د وی سەردەمی دا وەرگێر ب شیوەكێ پێدڤی نە بوون، و ل دەمێ ماموستایەك یان بسپورەكێ بیانی ب مەرەما كاركرنێ هاتبا ئیرانێ، ئاریشە د هەبوونا وەرگێران دا هەبوو بۆ سەرەدەریكرنێ ل گەلدا و لێكتێگەهشتنێ، بەلێ ب بوورینا دەمی ئەڤ ئاریشە هاتە چارەسەركرن. زحمتكش، شیوا تقوائی، 1394: 51).
( ) وەزارەتا فایدێ گشتی (وزارت فوائد عامە)، ناڤێ وەزارەتەكێ بوو ل سەر دەمێ دەستهەلاتداریا قاجاریان كو ئەوڤ وەزارەتە ڵا شوینا وەزارەتێن (شارەوانی و رێك و پرا و ئاڤەدانی ونیشتەجێكرن) یێن نوكە دهات، بۆ پتر پێزانینان بنێرە: (سرھنگ، علی اكبر، 2013: 49).
( ) پێشنیارا دامەزراندنا بانكا نیشتیمانی ژلایێ حكومەتێ و هندەك ژ نوینەرێن مەجلسی زێدەتر ژبەر هندێ بوو، داكو دەستهەلاتا بەریتانیا ل سەر بانكا شاهینشاهی نەمینیت، هەروەسا دڤی ماوەیی دا هەولدان ژبۆ جێگیركرنا بهایێ دراڤی و گوهۆرینا وی ژ (قەرانی بۆ ریالی) هاتە كرن، پشتی چار سالان ل سالا 1931ێ ژ مژارا دانانا بانكا نیشتیمانی دەستویریا چێكیرنا (پارێ ئاسنی) ژبانكا شاهینشاهی هاتە وەرگرتن و ب بانكا نیشتیمانی هاتە بەخشین، ب ڤێ چەندێ پارێ وەلاتی هاتە جێگركرن و رێكخسن، بۆ پتر پێزانینان بنێرە: (مذكرات مجلس شورای ملی، 1305، جلسە: 58)؛ (نوبخت، دانش، 1348: 157).
( ) اسكانس بانك: جورەكێ دراڤێ ئاسنی بوو ژلایێ بانكا شاهینشاهی د هاتە دەركرن، بەلێ پشتی بانكا نیشتیمانی هاتیە دامەزراند ئەڤ ئیمتیازە ژ بانكا شاهینشاهی بەرامبەر 250 لیرا هاتە كرین، و ئیمتیازا مافێ دەرێخستنا پارێ ئاسنی دایە بانكا نیشتیمانی. (هدایت، مهدی یقلی، 1329: 387).
( ) كاپیتولاسیون ژلایێ یاسایێن نیف دەولەتی ڤە دهێتە پیناسەكرن، كو پەیماننامەیەكە د ناڤبەرا دو وەلاتان دا، كو وەلاتەك مافی د دەتە وەلاتەكێ دی ل دویڤ یاسایێن دادگەهكرنا وەلاتێ خۆ هاوەلاتێن خۆ د ناڤ سنورێن وەلاتەكی دی دا دادگەه بكەت، و وێ وەلاتی مافێ دادگەهكرنا خەلكێ بیانی نینە، ئانكو كاپیتولاسیون سیستەمەكە دەولەتێن زلهێزێن وی چاخی دەستهەلات ل سەر ئیرانێ هەی ب تایبەت بریتانیا ل سەر ئیرانێ سەپاندبو، ل دویف ڤی سیستەمی خەلكێ وان وەلاتان ل ئیرانێ ژ دەرڤەیێ دەستهەلاتێ دادوەریێ ئیرانێ بوون، ئانكو هەر كارەكێ پێ راببانە دادگەهێن ئیرانێ مافێ سزادانا وان نەبوو، بۆ پتر پێزانینان بنێرە: (اللھی، مسعود اسد، 1373).
( ) رێڤەبرنا توماركرنا بەلگەناما هەتا سالا 1906ێ ژلایێ زانایێن ئاینی ڤە دهاتنە ب رێڤەبرن، ئەو نڤیسارا ژلایێ زانایێن ئاینی ڤە ل دوماهیا لاپەری دهاتە نڤیسان د گوتنێ هامش، جهێ باوەركرنێ بوو، لێ پشتی شورەشا مەشروتی یاسایا تومارا بەلگەنامەیان هاتە پەسەندكرن، هەتا ڤی سەردمی ژی زانایێن ئاینی ل سەر تومارگرنا بەلگەنامان دبەردەوام بوون، بەلێ تومارا ڤان بەلگەناما ل دەڤ خەلكی كێم بوو، قووناغا ڤەگوهاستنا دەستهەلاتێ ژ بنەمالا قاجاریان بۆ پەهلەویان ئێكەمێن یاسایا تومارا بەلگەنامان و یێن مال و مولكان ل سالا 1923ێ ژلایێ مەجلسی ڤە هاتە پەسەندكرن، ل سالا 1924ێ پێداچوون ل سەر هاتەكرن، یاسایا بەلگەنامیێن فەرمی ل سالا 1928ێ و یاسایا توماركرنا بەلگەنامیێن مال و مولكان و ل سالا 1929ێ ب شیوەكی باشتر ژلایێ مەجلسی ڤە هاتنە بەسەندكرن، بۆ پتر پێزانینان بنێرە: (مذكرات مجلس شورای ملی، 1307)؛ (خاكسار، جعفر، www.bonyadvokala.com).
لیستا ژێدەران:
ئێك: روينشتنين مجلسی
خولا دوويي......
مشروع مذكرات مجلس شورای ملی، دورە دوم، 18 شهریور 1289، جلسە140.
خولا جارى........
م، م، م، ش، م، دورە چارم، 23 مرداد 1301، جلسە126.
خولا بينجى........
م، م، م، ش، م، دورە پنجم، 14 خرداد 1304، جلسە 177.
م، م، م، ش، م، دورە پنجم، 9 ابان 1304، جلسە 211.
م، م، م، ش، م، دورە پنجم، 25 اذر 1304، جلسە227.
خولا شه شى............
م، م، م، ش، م، دورە ششم، 29 شهریور 1305، جلسە 11.
م، م، م، ش، م، دورە ششم، 20 اذر 1305، جلسە40.
م، م، م، ش، م، دورە ششم، 6 بهمن 1305، جلسە 58.
م، م، م، ش، م، دورە ششم، 25 بهمن 1305، جلسە62.
م، م، م، ش، م، دورە ششم، 14 اردبهشت 1306، جلسە 98.
م، م، م، ش، م، دورە ششم، 1 ابان 1306، جلسە11.
م، م، م، ش، م، دورە ششم، 21 اردیبهشت 1307، جلسە 241.
م، م، م، ش، م، دورە ششم، 23 اردیبهشت 1307، جلسە 242.
خولا حه فتى...........
م، م، م، ش، م، دورە هفتم 13 بهمن 1307، جلسه1.
م، م، م، ش، م، دورە هفتم، 2 خرداد 1308، جلسە49.
م، م، م، ش، م، دورە هفتم، 6 خرداد 1309، جلسە 126.
م، م، م، ش، م، دورە هفتم، 9 شهریور1309، جلسە140.
م، م، م، ش، م، دورە هفتم، 23 شهریور 1309، جلسە 146.
خولا هه شتى............
م، م، م، ش، م، دورە هشتم، 6 تیر 1310، جلسە35.
م، م، م، ش، م، دورە هشتم، 25 مهر 1310، جلسە 50.
م، م، م، ش، م، دورە هشتم، 15 اسفند 1310، جلسە 73.
م، م، م، ش، م، دورە هشتم، 19 تیر 1311، جلسە95.
خولا نه هى..........
م، م، م، ش، م، دورە نهم، 21 خرداد1312، جلسة21.
خولا يازدى...........
م، م، م، ش، م، دورە یازدهم، 8 مهر 1316، جلسە 8.
م، م، م، ش، م، دورە یازدهم، 25 مهر 1316، جلسە9.
م، م، م، ش، م، دورە یازدهم، 16 ابان 1316، جلسە12.
خولا داوزدى.........
م، م، م، ش، م، دورە دوازدهم، 8 تیر 1320.
مجموعه قانونگزاری
مذكرات مجلس شورای ملی، مجموعە قوانین دورە قانوگزاری، دورە پنجم، 9 ابان 1304، جلسە 211.
مكرات مجلس شورای ملی مجموعە قوانین دورە قانونگزاری پنجم.
مجموعە قوانین موضوعه و مسائل مصوبە دورە دوازدهم قانون گزاری، مطبوعات و روزنامە اطلاعات مجلس شورای ملی، (تهران: 1320).
مجموعە قوانین موضوعه و مصوبات دورە هفتم مجلس شورای ملی، 1324.
دوو: دكيومينت
اسناد مجلس شورای ملی، دایرە قوانین، دورە پنجم، جزودان19، پوشە3.
سازمان اسناد ملی ایران، ادارە كل تجارت، قانون اتحصار تجارت خارجی، مصوب19 تیرماە 1311، 163/8.
سازمان اسناد ملی ایران، سواد تصویب نامە هیئت وزرا عڤام راجع با وزان و مقیاس ها بچمیمە سواد صورت اوزان و مقیاسهاگی مرقومە 5150، حكوت داراب 1343/26/6/12.
سازمان اسناد ملی ایران، قوانین النحصار تجارت و اصلاح قانون مالیات راە، 1311ش، 344/15.
سازمان اسناد ملی ایران، وزارت اقتصادی، (قانون اگاقهای تجارت)، مصوب دهم مهر1309، 32/36.
سازمان اسناد ملی ایران، وزارت جنگ ستاد ارتش، قانون خدمت نڤام وڤیفه عمومی توسط مجلس شورای ملی، 621 ب 4 الف الف1، ص2.
سازمان اسناد ملی ایران، وزارت مالیە، قانون اجازە تاسیس بانكی ملی ایران برای پشرفت امر تجارت و فلاحت و صناعت وزرات، 1307ش.
سازمان اسناد ملی ایران، وزارت مالیە، قانون استخدام متخصص بانك از اتباع سویس یا المان برای مدت 3 سال، 605خ 4الف الف1.
سازمان اسناد ملی ایران، وزارت مالیە، قانون تاسیس بانك فلاحی و اساسنامە مربوگ مصوب مجلسی شورای ملی، 361/39.
سازمان اسناد ملی ایران، وزارت مالیە، وزارت داخلە، مصوبە مجلس شورا در زمینە قوانین تقسیمات كشوری ایران، 323/20.
سازمان اسناد ملی، سند شمارە 44639-297-24.
سێ: پەرتووك
ال. پی. الول ساتن، رضا شاه كبیر یا ایران نو، ترجمه: عبدالعظیم صبوری، (تهران: 1335).
احمد رناسی، فراگشایی تاریخ معاصر ایران، جلد اول، (تهران: 1389).
استفانی كرونین، ارتش و حكومت پهلوی، ترجمە: غلامرضا علی بابایی، (تهران: 1377).
اسناد از انتخابات مجلس شورای ملی در دورە پهلوی اول، ادارە كل ارشیو، اسناد و موزە دفتر رئیس جمهوری، انتشارات وزارت فرهنگی و ارشاد اسلامی، (تهران:1387).
پژوهش از جامی؛ گژشتە چراغ ایندە است، تاریخ ایران در فاصلە دو كودتا 1299-1332، جلد دوم، (تهران: 1377).
سید ابراهیم فیوچات، دولت در عصر پهلوی، چاپ اول، (تهران: 137).
سید جلال مدنی، تاریخ سیاسی معصار ایران، جلد اول، چاپ هفدهم، انتشارات اسلامی، (قم: 1391).
سید حسن تقی زادە، زندگی گوفانی، خاگرات سید حسن تقی زادە، بە كوشش ایرج افشار، (تهران: 1379).
وحید سینایی، دولت مگلقه نڤامیان و سیاست در ایران (1299-1357 ه.ش)، (تهران: 1384).
ویبرت بلوشر، سفرنامە بلوشر، ترجمە: كیكاوس جهانداری، انتشارات خوارزمی، چاپ دوم، (تهران: 1369).
یحی دولت ابادی، حیات یحی معاصر، جلد چارم، چاپ چهارم، انتشترات فیردوسی، (تهران: 1362).
یراوند ابراهامیان، تاریخ ایران مدرن، ترجمە: محمد ابراهیم فتاحی، چاپ چهارم، (تهران: 1389).
یرواند ابراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ترجمان: احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، چاپ بیست و نهم، (تهران: 1399).
یكتایی مجید، تاریخ دارایی ایران، (تهران: 1352).
یونس پارسا بناب، تاریخ صد سالە احزاب و سازمانهای سیاسی ایران (1284-1384)، جلد اول، چاپ دوم، انتشارات رواندی، (تهران: 2004).
علی مدرسی، مدرس 1 ، چاپ اول، (بی جا: 1366).
علی اكبر سرهنگ، شورەشا سیخ عوبەیدوللەایێ نەهری د بەلگەنامێن قاجاری دا، وەرگێران مەسعەود خالد گولی، چاپا1، (دهوك: 2013).
علیرضا ملایی توانی، مجلس شورای ملی و تحكیم دكتاتوری رضاشاه، چاپ اول، اتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامی، (تهران: 1381).
غلامرضا علی بابایی، تاریخ ارتش ایران از هخامنشی تا عصر پهلوی، چاپ اول، (تهران: 1382).
فاطمه پیرا، روابط سیاسی- اقتصادی ایران و المان (بین دو جنگ جهانی)، چاپ اول، انتشارات مركز انقلاب اسلامی، (تهران: 1379).
فرزام اجلالی، بنیان حكومت قاجار، نڤام سیاسی ایلی و دیوان سالاری مدرن، (تهران: 1382).
فضل الله جعفری، پلیس ایران،، انتشارات روابگ عمومی شهربانی كشور مهرماە (2535 شاهنشاهی)، (بی جا: 1355).
كاوە فرخ، ایران در جنگ، از چالدیران تا جنگ تحمیلی، ترجمە: شهربانو صارمی، (تهران: 1397).
كیوان پهلوان، رضا شاە از الشتر تاالاشت، انتشارات ارون، (تهران: 1383).
گروە پژوهش، مجلس در دورە رضاخان (تاریخ جوان 14)، انتشارات جهان كتاب، (تهران: 1379).
گروە نویسندگان، پیشگامان پرواز در ایران، انتشارت ارتش جمهوری ایران، (تهران:1372).
مارتور سی میلسپو، ای، ار، لینگمن وس، سیموندز، وچعیت مالی و اقتصادی ایران در دورە رضاشاه، ت: شهرام غلامی، مجموعە گزارشات، چاپ دوم، (تهران: 1396).
محمد علی كاتوزیان، مصدق و نبرد قدرت، ترجمە: احمد تدین، موسسە خدمات فرهنگی رسا، چاپ دوم، (تهران: 1372).
محمد علی همایون كاتوزیان، اقتصاد سیاسی ایران از مشروگیت تا پایان سلسلە پهلوی، ترجمە: محمد رضا نفسی و كامبیز عزیزی، نشر مركز، چاپ پنجم، (تهران: 1374).
مرتضی گلوعی، تاریخ 50 سالە نیروی هوایی شاهنشاهی ایران، ج1، انتشارات نیروی هوایی شاهنشاهی، (تهران: 1355).
مسعود اسد اللهی، احیای كاپیتولاسیون و پیامدهای ان، مركزچاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، (تهران: 1373).
مهدی یقلی هدایت، (مخبرالسلطنە)، خاطرات و خطرات، چاپ اول، (تهران: 1329).
موسی نجفی، اندیشە سیاسی و تاریخ نهچت حاج اقا نوراللە اصفهانی، چاپ چهارم، موسسە مطالعات تاریخ معصار ایران، (بی جا: 1391).
نفیسە واعڤ شهرستانی، سیاست های عشایری پهلوی اول، نشر تاریخ ایران، (تهران: 1388).
نیكی ار. كدی، ایران دوران قاجار و بر امدن رضا خان(1304-1175)، ترجمە: مهدی حقیقت خواە، انتشارا ققنوس، (تهران: 1397).
علی اصغر حقدار، قطعاتى از تاریخ معاصر ایران، (ڤهور قاجاریه تا سقوط پهلوی)، چاپ اول، (تهران: 1396).
جولیان باری بر، اقتصاد ایران (1249-1279) مركز تحقیقات تخصصی حسابرسی، (تهران: 1343).
جلال مدینی، ایران شناسی، دكتر محمد مصدق در دورەهای پنجم و ششم مجلس شورای ملی اخرین بخشی(2)، سال چهاردهم شمارە 1، بهار 1381.
باقر عاقلی، رضا شاه و قشون متحد الشكل(1300-1320)، چاپ سوم، نشرنامك، (تهران: 1377).
امال كامل السبكی، مێژووی سیاسی ئیران لە نیوان دوو شورەشدا (1906-1979)، وەرگێران: شەمال ئەحمەد، چاپا ئێكێ (سلێمان: 2013).
پیتر اوری گاو. ن هامبلی، چارلز ملویل، تاریخ ایران كمبریچ، دورە پهلوی، ترجمە: تیمور قادری، چاپ اول، (تهران: 1387).
پیتر اوری، تاریخ معاصر ایران از تاسیس سلسلە پهلوی تا كودتای 28 مرداد 1332، ترجمە: محمد رفیعی مهر ابادی، جلد دوم، موسسە انتشارات عگائی، (تهران: بی تا).
حسین ابادیان، انتخابات مجلس پنجم و مجلس موسسان، بر اساس اسناد منتشر نشدە وزارت جنگ، (بی جا: بی تا).
دانش نوبخت، عصر پهلوی، رضا شاه كبیر پهلوی اول، جلد اول، انتشارات وزارت اطلاعات، (تهران: 1346).
حسین بشیریە، موانع توسعە سیاسی در ایران، (تهران: 1380).
حسین مكی، تایخ بست سالە ایران، جلد اول، چاپ ششم، (تهران: 1380).
تورج اتابكی، تجدد امرانە، ترجمە: مهدی حقیقت خواە، جلد اول، چاپ اول، (تهران: 1385).
رضا معینی رودبالی و محمد رضا نصیری، قانون ممیز مالیاتی در عصر پهلوی اول و پیامدهای ان در استان فارس، تحقیقات تاریخی، فصلنامە گنجینە اسناد شمارە 101، (تهران، 1395).
رضا نیازمند، رضا شاه از تولید تا سلطنت، جلد اول، (تهران: 1383).
رفیق احسان گبری، جامعە ایران در دوران رضا شاه، جلدە2، انتشارات فردوس، (تهران: 1399).
سیروس غنی، ایران بر امدن رضا خان بر افتادن قاجار و نقش انگلیسیها، ترجمە: حسن كامشاد، (تهران: 1387).
عبدالرضا هوشنگ مهدوی، روابطه خارجی ایران، از ابتدای دوران صفوی تا پایانن جنگ دوم جهانی، (1500-1945)، چاپ یازدهم، انتشارات امیركبیر، (تهران: 1385).
عبدالرضا هوشنگ مهدوی، سیاست خارجی ایران در دورە پهلوی، (تهران: 1377).
عبدالله مستوفی، شرح زندگی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دورە قاجاریە، ج3، (تهران:1343).
محمد تقی بهار، تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، انقراچ قاجاریە، انتشارات امیركبیر، (تهران: 1371).
محمد تقی بهار، تاریخ مختصر احزاب سیاسی، جلد اول، چاپ ششم، مۆسسه انتشارات امیركبیر، (تهران: 1380).
وحید سینایی، دولت مگلقه نڤامیان و سیاست در ایران (1299-1357 ه.ش)، (تهران: 1384).
ویبرت بلوشر، سفرنامە بلوشر، ترجمە: كیكاوس جهانداری، انتشارات خوارزمی، چاپ دوم، (تهران: 1369).
یحی دولت ابادی، حیات یحی معاصر، جلد چارم، چاپ چهارم، انتشترات فیردوسی، (تهران: 1362).
یراوند ابراهامیان، تاریخ ایران مدرن، ترجمە: محمد ابراهیم فتاحی، چاپ چهارم، (تهران: 1389).
یرواند ابراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ترجمان: احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، چاپ بیست و نهم، (تهران: 1399).
یكتایی مجید، تاریخ دارایی ایران، (تهران: 1352).
یونس پارسا بناب، تاریخ صد سالە احزاب و سازمانهای سیاسی ایران (1284-1384)، جلد اول، چاپ دوم، انتشارات رواندی، (تهران: 2004).
چار: نامێن ئەكادیمی
رضا گلشن مهر جردی، سیاست های اقتصادی دولت در عصر پهلوی اول، (باتكیە بر مصوبات ادوار مجلس شورای ملی)، دانشكدە ادبیات و علوم انسانی)، پایانامە كارشناسی ارشد تاریخ گرایش ایران اسلامی، دانشگاە شهید بهشتی، 1388.
حسن شكر زادە، انحصار تجارت خارجی و تاپیر ان در تكوین دولت مگلقه پهلوی در عصر رضاشاه، رسالە برای دریافت درجە دكتری در رشتە تاریخ ایران دورە اسلامی، دانشكدە علوم انسانی، دانشگاە این اسلامی ایمام خمینی، بهمن 1394.
سید علیرضا ابگلحی، مجلس ششم، نڤام وڤیفه و قیام حاج اقا نورالله اصفهانی، فصلنامە علمی- تخصصی در حوزه اسناد( بر گزیدە مقالات دومین نشست تخصصی تاریخ مجلس)، چمیمه سال اول، شماره سوم، اسناد بهارستان، پاییز 1390.
شیوا تقوائی زحمتكش، ایصلاحات اقتصادی در دورە پهلوی اول، بر اساس مصوبات مجلس شورای ملی واسناد ملی ایران، كارشناس ارشد تاریخ، فصلنامە علمی- تخصصی در حوزە اسناد( بر گزیدە مقالات دومین نشست تخصصی تاریخ مجلس)، دورە جدید، شمارە ششم، بهار- تابستان 1394.
عشرت میرا احمدیان بابا احمدی، جایگاە مجلس در برنامەهای اموزش نوین در دورە رضاشاه، دانشگاە الزهرا، دانشكدە ادبیات، زبان ها و تاریخ گروە تاریخ، جهت اخژ درجە كارشناس ارشد تاریخ ایران اسلانی، شهریور ماە 1397.
پێنج: گوڤار
عظیم عسكری رانكوهی، دورە پینجم و ششم مجلس شورای ملی، جامع علم انسانی، 1349 شماره 87.
انور خالبندی، علی احمد الیاسی، قانون نڤام وڤیفه اجباری و مجلس، فصلنامە علمی- تخصصی در حوزە اسناد ( بر گزیدە مقالات دومین نشست تخصصی تاریخ مجلس)، چمیمه فصلنامە اسناد بهارستان، پایز 1390. محمد احمد ابادی، سید رحیم موسوی، سیر تدریجی اموزش پلیس و نتایج ان در دورە پهلوی اول (1299-1320 ه.ش.)، فصلنامە علمی-ترویجی مطالعات تاریخ نظامى، سال سوم، شمارە دهم، پایز 1395.
محمد رضا اسد پور سعادتلو، دیگران، نقش جراید مخالف در تهران از كودتای 1299 دربە قدرت رسیدن رضاشاه، فصلنامە علمی پژوهشی تاریخ (شاپا 2710-2008)، سال 16 شمارە 16.
محمد علی رنجبر، بهمن شهریاری، موانع و برنامەهای حكومت پهلوی اول برای اجرای نڤام اجباری در ایالت فارس (1305-1308 ش)، فصلنامە علمی تاریخ اسلام و ایران دانشگاە الزهرا، سال سی و یكم، دورە جدید، شمارە 52، پیاپی 142، زمستان 1400، مقالە علمی و پژوهشی.
مریم كمالی، تحول جایگاە شهرو روستا، فصلنامە علمی- تخصصی در حوزە اسناد( بر گزیدە مقالات دومین نشست تخصصی تاریخ مجلس) مقالە، چمیمه سال اول، شمارە دوم، زمستان 1390.
مسعود ادینەوند و دیگران، جایگاە و نقش زنان در نڤام اداری ایران دورە رضا شاە (1304-1320 ش)، فصلنامە علمی-پژوهشی تاریخ اسلام و ایران دانشگاە الزهرا، سال بیست و هفتم، دورە جدید، شمارە 34، پیاپی 124، تابستان 1396.
حسین ابادیان، زهرە صفری، مطلعات اجتماعی و فرهنگی زنان در دورە مشروط تا سلطنت رضا شاه، جستارهای تاریخی، سال پنجم، شمارە دوم، پاییز و زمستان 1393.
محمد جعفر چمنكار، شكل گیری سە گانە ارتش ایران در دوری پهلوی اول، پژوهشنامە تمدن ایرانی، دانشكدە ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر كرمان، مقالە، سال اول، شمارە اول، پاییز و زمستان 1397.
حامد نوحە خوان، معیار تقسیمات كشوری در دورە پهلوی، مقالە، پژوهشگاە علوم انسانی و انسانی و مطالعات فرهنگی پاییز 1391-شمارە 9، ( صفحە- 113 تا 137).
بختیار غفار پور، فصلنامە مسكویە دانشگاە ازاد ری مقالە شمارە 8، زمستان 1386 و بهار 1387.
سمیە سوری، سمیرا بیگمرادی، قوە بحریە خلیج فارس در دورە رضا شاه، مقالە.
سید محمود سادات بیدگلی، مریم مدنی جاوید، روند اصلاح تقویم هجری شمسی در 1304ش، تاریخ علم، دورە 17، شمارە2، پاییز و زمستان 1398.
علی احمد الیاس، بررسی نقش و جایگاە مجلس شورای ملی در سیاست گزاری های عشایری دورە پهلوی اول (1304-1320 ه.ش)، دورە جدید، شمارە دوم، تابستان 1392.
علی اكبر مسطر، شهسواری، اقدامات مجلس در زمینە هویت ملی، در دورە پهلوی اول، فصلنامە بهارستان، 1390.
نیبار بدیع عبدالعزیز، دور بریگانیا فی الاحدپ الداخلیە فی ایران (1921-1925)، (مجلە دراسات الانسانیە) جامعە كویە، العدد31، ازار 2014.
محمد رضا علم و دیگران، برنامە تجدد و نوسازی ایران درعصر رضا شاە پهلوی، مقالە، .1393.
شەش: رۆژنامە
روزنامە اطلاعات، راجع بە محاكم تجارت، سال اول، شمارە 63، 4 ابان 1305.
روزنامه اطلاعات، نظام اجباری، شماره 383، 26 اذر 1306
روزنامە اطلاعات، مجلس شورایی ملی، راجع بە اقتصادی، سال چهارم-شماره 976، 27 بهمن 1308.
روزنامە اطلاعات، مجلس شورای ملی جلسه 105، وزارت اقتصادی، سال اول، شماره 2055، 18 اسفند 1308.
روزنامە اطلاعات، مجلس شورای ملی جلسه 106 مورخه 5شەمبه 22 اسفند ماه 1308، وزارت اقتصادی، سال اول، شماره 6، 22 اسفند 1308.
روزنامە اطلاعات، مجلس شورای ملی، تاسیس اطاقه اى تجارت، سال اول، شمارە 3042، 23 شهریور 1309.
روزنامە اطلاعات، مجلس شورای ملی، تاسیس بانك فلاحی، سال چهارم-شمارە 1065، 24 تیر 1309.
روزنامە اطلاعات، مجلس شورای ملی، لایحە اصلاح امتیازنامە بانك شاهینشاهی، سال چهارم-شمارە 1051، 6 خرداد 1309.
.حەفت: سایتێن ئەلیكترونی
اجباری شدن نام خانوادگی برای ایرانیان، روزنامە تعادل، http://www.taadolnewspaper.ir
جعفر خاكسار، سیر تحول قوانین پبت و دفاتر اسناد رسمی https://www.bonyadvokala.com.
خبر گزاری دانشجویان ایران اسنا، https://www.isna.ir.
زهرا سعیدی، سلطنت چگونە بە رضاخان رسید، 9 ابان 1304 در مجلس چە گزشت، موسسە مطالعات تاریخ معاصر ایران، http://www.iichs.ir/s/8392.
سید حمید اقدامی، رضا شاە و كوچ نشینی عشایر، بررسی دلایل شكست سیاست سركوب رضا خان علیە عشایر، موسسە مطالعات و پژوهش های سیاسی، https://www.psri.ir
فرشتە جهانی، دربارە نمایندگان مخالف رضاخان خگ پایان حكومت قاجار، مقالە، 9 ابان1398، https://www.irna.ir.
شمشاد امیر خراسانی، ایران در دوران معاصر، مقدیمات تشكیل نیروی هوایی در ایران، https://www.farsnews.ir.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Academic Journal of Nawroz University
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors retain copyright
The use of a Creative Commons License enables authors/editors to retain copyright to their work. Publications can be reused and redistributed as long as the original author is correctly attributed.
- Copyright
- The researcher(s), whether a single or joint research paper, must sell and transfer to the publisher (the Academic Journal of Nawroz University) through all the duration of the publication which starts from the date of entering this Agreement into force, the exclusive rights of the research paper/article. These rights include the translation, reuse of papers/articles, transmit or distribute, or use the material or parts(s) contained therein to be published in scientific, academic, technical, professional journals or any other periodicals including any other works derived from them, all over the world, in English and Arabic, whether in print or in electronic edition of such journals and periodicals in all types of media or formats now or that may exist in the future. Rights also include giving license (or granting permission) to a third party to use the materials and any other works derived from them and publish them in such journals and periodicals all over the world. Transfer right under this Agreement includes the right to modify such materials to be used with computer systems and software, or to reproduce or publish it in e-formats and also to incorporate them into retrieval systems.
- Reproduction, reference, transmission, distribution or any other use of the content, or any parts of the subjects included in that content in any manner permitted by this Agreement, must be accompanied by mentioning the source which is (the Academic Journal of Nawroz University) and the publisher in addition to the title of the article, the name of the author (or co-authors), journal’s name, volume or issue, publisher's copyright, and publication year.
- The Academic Journal of Nawroz University reserves all rights to publish research papers/articles issued under a “Creative Commons License (CC BY-NC-ND 4.0) which permits unrestricted use, distribution, and reproduction of the paper/article by any means, provided that the original work is correctly cited.
- Reservation of Rights
The researcher(s) preserves all intellectual property rights (except for the one transferred to the publisher under this Agreement).
- Researcher’s guarantee
The researcher(s) hereby guarantees that the content of the paper/article is original. It has been submitted only to the Academic Journal of Nawroz University and has not been previously published by any other party.
In the event that the paper/article is written jointly with other researchers, the researcher guarantees that he/she has informed the other co-authors about the terms of this agreement, as well as obtaining their signature or written permission to sign on their behalf.
The author further guarantees:
- The research paper/article does not contain any defamatory statements or illegal comments.
- The research paper/article does not violate other's rights (including but not limited to copyright, patent, and trademark rights).
This research paper/article does not contain any facts or instructions that could cause damages or harm to others, and publishing it does not lead to disclosure of any confidential information.
