شیعرییه‌تا لادانێ د هوزانێن (مه‌لایێ جزیرى) دا

المؤلفون

  • Halima Khorsheed Abdullah كولیژا زمانان, پشكا زمانێ كوردى، زانكویا دهوك, أقليم كوردستان
  • Abo obaid Abdulla Zeab کۆلیژا بنیات، زانکۆیا دهۆک- ماموستایێ سەرەدان ل کولیژا زمان ل زانکویا نوروز ، أقليم كوردستان
  • Masuod Jameel Rasheed كولیژا زمانان, پشكا زمانێ كوردى زانكویا دهوك, أقليم كوردستان

DOI:

https://doi.org/10.25007/ajnu.v11n3a1367

الملخص

ئه‌گه‌ر زمانێ هوزانێ  ژ ئه‌نجامێ دوو پروسه‌یێن به‌رجه‌سته‌ كرن و نامۆ كرنا زمانێ ئاسایی بیت, بێ گومان میكانیزما لادانێ لایه‌نه‌كێ هه‌ره‌گرنگ د پروسه‌یا به‌رجه‌سته‌كرنا زمانى بخوڤه‌ دگریت ب رێكا بكارئینانا چه‌ندین ته‌كنیكێن كو ژلایێ هوزانڤانى ڤه‌ دهێته‌ هه‌لبژارتن و هێزا كاریگه‌را زمانێ هوزانیا هوزانڤانى دهێته‌ نیشاندان , هه‌تا ئه‌وى راده‌ى كو ب هاریكاریا لادانێ شێوازێ دیارێ هوزانڤانى پێ دیار دبیت و سیمایه‌كێ ئیستاتیكى دبه‌خشیته‌ هوزانێ كو دئه‌نجام دا شیعرییه‌تا هوزانێ پێ به‌رجه‌سته‌ دكه‌ت.

شیعرییه‌تا لادانێ د هوزانێن جزیرى دا لژێر كاریگه‌ریا ریتما هوزانێ  و پێدڤیاتیێن كێش و سه‌روایێ سه‌نگ و بهایه‌كێ ئیستاتیكى ب هوزانێن وى به‌خشینه‌ و د سێ ئاستێن سه‌ره‌كیێن پێكهاتا تێكستى هاتییه‌ شروڤه‌ كرن و دیار بوویه‌ كو لادان د هه‌ر سێ ئاستێن ده‌نگى ,په‌یڤى و رسته‌یی ئاماده‌ بوونه‌كا به‌رچاڤ هه‌بویه‌ و هوزانڤان ب هشیارى و هوێربینیه‌كا ئاگاهانه‌ و دده‌مێن گونجایی دا ,لادان ئه‌نجام دایه‌ كو نه‌بتنێ ژ واتایا په‌یڤ و رسته‌یان دیر نه‌كه‌فتییه‌ , به‌لكو جوانى و سه‌رنجه‌كا تایبه‌ت بو هوزانێن خو دروستكریه‌ و رامان و مه‌به‌ستێن  ده‌رونیا خو ژى تێدا هه‌مبیز كرینه‌ و شیعرییه‌ته‌كا به‌رز ژ هونه‌رمه‌ندیا خو تێدا جێگیر كریه‌.

التنزيلات

بيانات التنزيل غير متوفرة بعد.

المراجع

6په‌رتوك

1.6كوردى

ئه‌حمه‌د :شوره‌شڤان عادل ,2012, زمانڤانیا تێكستى, چاپخانا هه‌وار , رێڤه‌به‌ریا گشتى یا گه‌هاندن و چاپ و به‌لاڤكرنێ , دهوك.

ئه‌حمه‌د :سافیه‌ محه‌مه‌د(د) ,2013 , لادان له‌ شیعرى هاوچه‌رخى كوردیدا , چاپخانه‌ى حاجى هاشم , بلاوكردنه‌وه‌ى ئه‌كادیمیاى كوردى , هه‌ولێر .

ئه‌حمه‌د : سافیه‌ محه‌مه‌د , 2014 , شێوازى شیعره‌ كوردییه‌كانى پیربال مه‌حموود , چاپى یه‌كه‌م , چاپخانه‌ى روژهه‌لات , یه‌كیێتى نووسه‌رانى كورد , هه‌ولێر.

بودوخه‌ : مسعود (د) , 2009 , شێوازناسی و تایبه‌تمه‌ندییه‌كانى زمانى شیعرییه‌ت , وه‌رگێرانى د. صافیه‌ محه‌مه‌د ئه‌حمه‌د , چاپى یه‌كه‌م , به‌رێوبه‌رایه‌تى گشتى كتێبخانه‌كانه‌ گشتیه‌كان , كوردستان .

جزیرى: 2000 , دیوان, به‌رهه‌ڤكرن و ڤه‌ژاندنا تحسین ابراهیم دوسكى, چاپا یه‌كێ, چاپخانا هاوار, دهوك.

چالى: شه‌عبان,2008, شێوازى شیعرى جزیرى, چاپا ئێكى, چاپخانا حه‌جى هاشم, ده‌زگه‌هێ سپیرێز, هه‌ولێر.

حوسێن : هیمدادى (پ.ى.د) : 2007 , ده‌روازه‌یه‌ك بۆ ره‌خنه‌ى ئه‌ده‌بیى كوردى ,چاپى یه‌كه‌م , چاپخانه‌ى خانى ,ده‌زگاى موكریانى , دهوك .

خوشناو: هێمن عومه‌ر, 2010, شیعرییه‌تى ده‌قى چیروكى كوردى,چاپ یه‌كه‌م, چاپخانه‌ى روشنبیرى,هه‌ولێر.

ده‌شتى : عوسمان (د) ,(2012), له‌ باره‌ى بنیاتى زمان و شێوازى شیعر , چاپخانه‌ى حاجى هاشم ,بلاوكردنه‌وه‌ى ئه‌كادیمیاى كوردى , هه‌ولێر.

سه‌عید : ناز ئه‌حمه‌د, 2013, لادان له‌ شیعرى له‌تیف هه‌لمه‌ت دا , چاپ و بلاوكردنه‌وه‌ى سلیمانى ,سلیمانى.

عه‌بدوللا: ئیدریس , 2013 ,شێوازگه‌رى لادان , چاپخانه‌ى له‌ریا, چاپ و بلاوكردنه‌وه‌ى سلیمانى , سلیملنى.

عه‌بدوللا : عه‌بدولسلام نه‌جمه‌دین ,2008 , شیكردنه‌وه‌ى ده‌قى شیعرى له‌ رووى زمانه‌وانییه‌وه‌ , چاپخانه‌ى هه‌ولێر , هه‌ولێر .

قادر: خانزاد عه‌لى(د) , 2012 , زمانى شیعرى حاجى قادرى كۆیی و مه‌حوى و شێخ ره‌زاى تاله‌بانى , چاپخانه‌ى حه‌جى هاشم , بلاوكراوه‌كانى ئه‌كادیمیاى كوردى , هه‌ولێر.

كانه‌بی: دلێر سادق , 2009 , هه‌ندێ لادانى زمانى لایی سێ شاعیرى نوێخوازى كورد , چاپا ئێكێ , چاپخانا خانى , دهوك .

گه‌ردى : عه‌زیز ,1979 , ره‌وانبێژى له‌ ئه‌ده‌بی كوردى دا , به‌رگى سێ یه‌م , واتاناسی , چاپخانه‌ى كاكه‌ى فه‌للاح , سلیمانى .

محه‌مه‌د : ئاریانا ئیبراهیم(د) : 2011, شێوازه‌ ئه‌ده‌بیه‌كانى رۆژنامه‌ى خه‌بات- , (2003-2006 ) , چاپخانه‌ى رۆشنبیرى , به‌رێوبه‌رایه‌تى بلوكردنه‌وه‌ى هه‌ولێر , هه‌ولێر.

مشه‌ختى :كامه‌ران ئیبراهیم (د), 2011 ,سیمولوژیاى زمانى سوفیگه‌رى له‌ شیعره‌كانى مه‌لاى جزیرى دا , چاپا ئێكێ , چاپخانه‌یا خانى ,دهوك .

مه‌لازاده‌ : رێبوار محه‌مه‌د (د) : 2019 ,شێوازناسی له‌ ئه‌ده‌بدا هێلى شێوازى گشتى له‌ ( ده‌قى شیغرى , چیروك , رومان ) دا , چاپی یه‌كه‌م , ده‌زگاى ئاوێر , هه‌ولێر.

نهێلى : نعمت الله حامد : 2007 , شێوازگه‌رى تیۆرى و پراكتیك ڤه‌كولینه‌ك دبیاڤێ هوزانێ دا , چاپا ئێكێ , چاپخانا حهجى هاشم , هه‌ولێر.

یه‌عقووبی: عه‌بدولخالق ,2006 ,ده‌نگى بلورینى ده‌ق ,ب.چ,چاپخانه‌ى راز, چاپ و بلاوكردنه‌وه‌ى وه‌زاره‌تى رۆشنبیرى , سلیمانى.

یه‌عقووبی : عه‌بدولخالق ,2008 , له‌ كولتوره‌وه‌ به‌ ئه‌ده‌بیات ,چاپى یه‌كه‌م , ده‌زگاى ئاراس , هه‌ولێر.

1.6 ب فارسى

- دیچز , دیوید و دیگران :1394 , شیوه‌هاى نقد ادبی , ترجمه‌ : محمد تقى صدقیانى , د غلامحسین یوسفى , چاپ هفتم , انتشارات علمى , تهران .

- صفوى : كورش ,1394 , از زبانشناسی به‌ ادبیات , جلد اول , چاپ پنجم , پژوهشكده‌ فرهنگ و هنراسلامى, چاپ اندیشه‌ , تهران .

- علی پور: مصگفى , 1378, ساختار و زبان شعر امروز , پژوهشى در واژگان و ساخت زبان شعر معاصر, ,چاپ اول , انتشارات فردوس ,تهران.

- كدكنى : محمد رچا شفیعى , 1384 , موسیقى شعر , چاپ هشتم , چاپ نقش جهان , موسسه‌ انتشارات ێگاه‌, تهران .

- كردبچه‌ :لیلا ,1397 ,زبان شعر امروز دنیاى واژه‌ها , موسیقى شعر جلد 1 , چاپ اول , موسسه‌ انتشارات نگاه‌ , تهران .

- مدرسى : فاگمه‌(د) , 1395 , فرهنگ توصیفى نقد و نڤریه‌هاى ادبی , چاپ دوم , پژوهشگاه‌ علوم انسانى و مگالعات فرهنگى , تهران .

6نامێن ئه‌كادیمى

عبدالرحمن : شڤان جرجیس : 2020 ,بنیاتى هونه‌رى د هوزانێن (مه‌لا خه‌لیڵا مشه‌ختى دا) , ناما دكتورایی , كولیژى زمان , زانكوى سه‌لاحه‌ددین , هه‌ولێر .

نعمه‌ : ژیمان صبرى , 2015 , رۆلێ لادانێن ره‌وانبێژى د شعرییه‌تا هوزانێدا دیوانا (ئه‌حمه‌دێ خانى) وه‌ك نموونه‌ , ناما ماسته‌رێ , فاكولتیا زانستێن مروڤایه‌تى , سكولا ئادابێ , زانكویا دهوك .

6گوڤار, ب زمانێ فارسى

سجودى:فرزان,1376,هنجارگریزى در شعر سهراب سپهرى,فصلنامه‌ مركز تحقیقات فارسی ایران و پاكستان,شماره‌ 56

نوروزى: زینب1389,هنجارگریزى در خمسه‌‌و نڤامى, فصلنامه‌ى علمى پژوهشى زبان و ادبیات فارسی, شماره‌ 17.

التنزيلات

منشور

2022-08-30

كيفية الاقتباس

Khorsheed Abdullah, H., Abdulla Zeab, A. obaid, & Jameel Rasheed, M. (2022). شیعرییه‌تا لادانێ د هوزانێن (مه‌لایێ جزیرى) دا. المجلة الأكاديمية لجامعة نوروز, 11(3), 493–507. https://doi.org/10.25007/ajnu.v11n3a1367

إصدار

القسم

مقالات