میكانیزم و هه‌لویستێن گازیكرنا كه‌سایه‌تیان د هوزانێن ( رۆژ) دا

المؤلفون

  • Halima Kh. Abdullah كلية اللغات, جامعة دهوك, دهوك, أقليم الكوردستان- العراق
  • Hamdia H. Mohammed كلية اللغات, جامعة دهوك, دهوك, أقليم الكوردستان- العراق

DOI:

https://doi.org/10.25007/ajnu.v7n2a242

الكلمات المفتاحية:

هوزان، گازیكرن، كه‌سایه‌تى، هه‌لویست، ماسك

الملخص

میكانیزمێن گازیكرنێ ئه‌و میكانیزمن ئه‌وێن هوزانڤان ب رێكا وان دشێت هه‌مى ده‌م وجهێن دناڤبه‌را ده‌مێ بورى وده‌مێ نهۆ و هه‌ڤچه‌رخدا ده‌رباز بكه‌ت، داكو ئه‌وان كه‌سایه‌تیان گازی بكه‌ت، ئه‌وێن هه‌لگرێن ده‌لاله‌ته‌كا رێككه‌فتى و گونجاى ل گه‌ل ئه‌زمونا وى یا هوزانكى. هوزانڤان ئه‌ڤان كه‌سایه‌تیان گازیدكه‌ت، داكو ب رێكا وان هزروبوچونێن خو دروستبكه‌ت ل هه‌مبه‌ر جیهان وكه‌توارێ تێدا دژیت، ئه‌ڤه‌ ژ لایه‌كیڤه‌ وژ لایه‌كێ دیڤه‌ داكو بشێت ده‌ربرینێ ژ هه‌ست وسوزێن ناخێ خو بكه‌ت. ئه‌و جوره‌ كه‌سایه‌تیه‌ دهێنه‌ گازیكرن، ئه‌وێن روییه‌كێ وه‌كهه‌ڤ دناڤبه‌را بارودوخێن كه‌توارێ ده‌مێ بورى وبارودوخێن كه‌توارێ ده‌مێ نهۆ و هه‌ڤچه‌رخدا هه‌ى. د ئه‌ڤى جۆرێ گازیكرنێدا هیچ تێكهه‌لیه‌ك و تێكداچونه‌ك دناڤبه‌را كه‌سایه‌تیا هوزانڤانى وكه‌سایه‌تیا گازیكریدا په‌یدا نابیت، به‌لكو هه‌ر ئێك ژوان جه وكه‌سایه‌تیا خویا سه‌ربه‌خو دپارێزیت. ئارمانجا هوزانڤانى ژ ئه‌ڤان میكانیزمێن گازیكرنێ ئه‌وه‌ داكو ل گه‌ل  كه‌سایه‌تیا گازیكرى باخڤیت یانژى به‌حسێ وێ بكه‌ت، ئه‌ڤجار چ ب رێكا میكانیزمان گازیكرنا ناڤێ وێ یان كارێ وێ یان رویدانێن سه‌رده‌مێ وێ بیت. واته‌ هوزانڤان دمیكانیزما گازیكرنێدا، ئه‌ڤێ كه‌سایه‌تیێ دئێخیته‌ ل ژێر دیتنا خۆیا هه‌ڤچه‌رخدا وب ئه‌ڤێ میكانیزمێ ژى دشێت كه‌سایه‌تیێ ژ چارچۆڤێ وێ یێ مێژوویى ده‌ربێخیت ود ناڤ هه‌مى ره‌هه‌ندێن ده‌مێن (بوورى، نهۆ، داهاتی) دا بلڤلڤینیت. ب ئه‌ڤى ره‌نگى ژى كه‌سایه‌تى ب هاریكاریا ڤان میكانیزما دشێت هه‌مى سنورێن ده‌مى ده‌ربازبكه‌ت وژ چارچۆڤێ ژینگه‌ه و سه‌رده‌مێ خۆه‌یێ به‌رته‌نگ و دۆرپێچكریدا ده‌ركه‌ڤیت و د ناڤ هه‌مى چه‌رخ و سه‌رده‌مێن مێژووییدا ب سه‌ربه‌ستى بزاڤێ بكه‌ت. د ئه‌ڤێ ڤه‌كولینێدا مه‌ بزاڤكریه‌ ئه‌ڤان میكانیزمێن گازیكرنێ ل سه‌ر هوزانێن دیوانا (رۆژ) پراكتیك بكه‌ین، ود ئه‌نجامدا ئاشكرابوویه‌ كو پرانیا میكانیزمێن گازیكرنێ ئه‌وێن هاتینه‌ باسكرن دناڤ هوزانێن ئه‌ڤێ دیوانێ دهێنه‌ پراكتیكرن،چونكى هوزانڤان شیایه‌ ئه‌وان كه‌سایه‌تییان گازیبكه‌ت، ئه‌وێن هه‌مان هه‌لویست وئه‌زموونا وى هه‌ى، ئه‌ڤه‌ژى ب رێكا گازیكرن و ده‌رئێخستنا وان ژ ژێده‌ر و سه‌رده‌مێ وان یێ ره‌سه‌ن وسه‌ره‌كێ دهێته‌ئه‌نجامدان، چونكى ئه‌ڤ كه‌سایه‌تییه‌ دشێن ده‌ربڕینێ ژ ئه‌زموون و هه‌لویستێ وى ل به‌رامبه‌ر كه‌توارێ تێدا دژیت بكه‌ن.

التنزيلات

بيانات التنزيل غير متوفرة بعد.

المراجع

(*) ناڤێ وى یاسین محه‌مه‌د حه‌سه‌نه‌، یێ به‌رنیاس ب(هشیار رێكانى)، ل سالا(1961) ێ ل گوندێ (سندۆر- زاویته‌) ژدایك بویه‌.ل سالا (1968) ل دهوك ده‌ست بخواندنێ ب زمانێ كوردى كریه‌، ده‌رچویێ ئاماده‌یا چاندنێیه‌.نهوژى به‌رپرسێ رێكخستنا (ل.ن. ئازادى/ لقێ 14 یێ پ. د.ك) ل میسل ونوكه‌ یێ ل ئامێدیێ.
1. عبدالرحمن بسیسو، قصیده‌ القناع فی الشعر العربی المعاصر- تحلیل الڤاهره‌-،1999، گ1، دار الفارس للنشر والتوزیع، الاردن، ص26.
2. سیما داد، (1378)، فرهنگ اصگلاحات ادبى، چاپ دوم، چاپ دیدێ ور، انتشارات مروارید، نهران، ص201.
3. كوپر علی جباره‌، 2012، تبئیر الفواعل الجمعیه‌ فی الروایه‌، گ1، دار الحوار للنشر والتوزیع، سوریه‌، ص 29-31.
4. هه‌مان ژێده‌ر، هه‌مان لاپه‌ر.
5. عبدالرحمن بسیسو، قصیده‌ القناع فی الشعر العربی المعاصر- تحلیل الڤاهره‌-، ص33.
6. هه‌مان ژێده‌ر، ل 32.
7. هه‌مان ژێده‌ر، ل89.
8. هه‌مان ژێده‌ر، ل26.
9. احمد محمد علی صوان،2011، مكونات السرد فی قصص الاگفال فی سوریه‌ نموژجێ (1969-2000)، دار التكوین، دمشق، ص29.
10. احمد زاوى،2015، بنیه‌ اللغه‌ الحواریه‌ فی روایات محمد مفلاح، اگروحه‌ الدكتوراه، جامعه‌ وهران، كلیه‌ اڵاداب، اللغات والفنون، قسم اللغه‌ العربیه‌ وێدابها، ص 239.
11. سیروس ویرایش شمیسا،1383، انواع ادبى، چهارم، چاپخانه‌ تابش، نشر متیرا تهران، هـ.ش، ص 173.
12. احمد محمد علی صوان، مكونات السرد فی قصص الاگفال فی سوریه‌ نموژجێ (1969-2000)، ص29.
13. كوپر علی جباره‌، تبئیر الفواعل الجمعیه‌ فی الروایه‌،، ص 28.
14. هه‌مان ژێده‌ر، ل29- 31.
15. شڤان قاسم حسن، 2011، رولێ ده‌قى دئاڤاكرنا دراما كوردیدا، چاپخانا ره‌وشه‌نبیری، هه‌ڤلێر، ل75.
16. كوپر علی جباره‌، تبئیر الفواعل الجمعیه‌ فی الروایه‌،، ص 29-31.
17. عبد الجبار عباس، السیاب، سنه‌ الگبع(؟)، دار الشۆون الپقافیه‌ العامه‌، بغداد، ص176-177.
18. علی عشری زاید،1997، استدعا‌و الشخصیات التراپیه‌ فی الشعر العربی المعاصر، دار الفكر العربی القاهره‌، ص13.
19. حمد سلیمان، 200، الحركه‌ النقدیه‌، حول تجربه‌ امل دنقل الشعریه‌، دار البازوری العلمیه‌ للنشر والتوزیع، الاردن،ص67-68.
20. هه‌مان ژێده‌ر ولاپه‌ر.
21. Google،translate.google.come
22. شرنح، عصام، استدعا‌و شخصیه‌ المعری فی الشعر العربی الحدیپ والمعاصر بین الواقع والتجرید.
http : //www.uop.edu.joldown lod/reseach/menbers/16 istidapdf.3o/11/20111.
23. هه‌مان ژێده‌ر.
24. السلیمانی، احمد یاسین، تقنیه‌ القناع الشعری، كلیه‌ الاداب، جامعه‌ صفا‌و.
. 30/11/2011 Http : //www.ghaiman.net/derasat/issue o3/takniatelkina 3elsh3ri.htmal
25. هه‌مان ژێده‌ر.
26. هلال، عبدالناصر،استگقیا التحول النصی وسلگه‌ التأویل، قرا‌وه‌ اخرى فی الشعر السعودى المعاصر، گ1، الانتشار العربی، بیروت، ص31.
27. السلیمانی، احمد یاسین، تقنیه‌ القناع الشعری.
28. هه‌مان ژێده‌ر.
29. هلال، عبدالناصر، سنه‌ الگبع(؟)،استگقیا التحول النصی وسلگه‌ التأویل، قرا‌وه‌ اخرى فی الشعر السعودى المعاصر، ص42.
30. محمد علی الكندی، 2003، الرمز والقناع فی الشعر العربی الحدیپ (السیاب ونازك والبیاتی)، گ1، دار الكتاب الجدید، بیروت، ص67.
31. احمد یاسین السلیمانی، تقنیه‌ القناع الشعری، كلیه‌ الاداب، جامعه‌ صفا‌و.
32. البادی، حصه‌، التناص فی الشعر العربی الحدیپ- البرغوپی-نموژجا، دار كنوز المعرفه‌ العلمیه‌ للنشر والتوزیع، 2009،ص104-105.
33. هه‌مان ژێده‌ر، ل 107.
34. محمد علی الكندی،، الرمز والقناع فی الشعر العربی الحدیپ (السیاب ونازك والبیاتی)، ص114.
35. حصه‌ البادی، التناص فی الشعر العربی الحدیپ- البرغوپی-نموژجا، ص106-107.
36. هه‌مان ژێده‌ر، ل124- 125.
37. هه‌مان ژێده‌ر، ل137- 138.
38. هه‌مان ژێده‌ر، هه‌مان لاپه‌ر.
39. هشیار محه‌مه‌د حه‌سه‌ن، هه‌لبه‌ستێن - رۆژ (1979- 1990)، 2006، ژ وه‌شانێن ئێكه‌تیا نڤیسه‌رێن كورد- تایێ دهوك،
هژمار (68).
(*) تێبینى/ هه‌مى نموونه‌ ژ هه‌لبه‌ستێن- رۆژ یاهوزانڤانێ ناڤبرى هاتینه‌ وه‌رگرتن وبۆ دیاركرنا لاپه‌رێ هوزانێ نیشانا(ل) هاتیه‌ دانا.
40. كیوى خسروى، بهار 1391، فراخوانى شخصیت هاى دینى درشعر نزار قبانى،، فصلنامه‌ى لسان مبین ( پژوهش ادب عربی)،
سال سوم، شماره‌ هفتم، ص25.

التنزيلات

منشور

2018-06-20

كيفية الاقتباس

Abdullah, H. K., & Mohammed, H. H. (2018). میكانیزم و هه‌لویستێن گازیكرنا كه‌سایه‌تیان د هوزانێن ( رۆژ) دا. المجلة الأكاديمية لجامعة نوروز, 7(2), 245–264. https://doi.org/10.25007/ajnu.v7n2a242

إصدار

القسم

مقالات