چیروكا گه‌له‌ك كورت د ئه‌ده‌بێ كوردیدا ل باشورێ كوردستانێ (1991- 2013)

المؤلفون

  • Jivan N. Haji كلية التربية الاساس, قسم اللغة الكردية, جامعة دهوك, دهوك - كوردستان - العراق
  • Rebar H. Abo وه‌زاره‌تا دارایى وئابورى، هه‌رێما كوردستانا عیراقێ

DOI:

https://doi.org/10.25007/ajnu.v6n2a65

الكلمات المفتاحية:

چیروكا كورت، ئه‌ده‌بێ كوردى، زمانه‌كێ مه‌جازى، زمانه‌كێ كوردى

الملخص

چیرۆكا گه‌له‌ك كورت ئه‌و ژانرێ ئه‌ده‌بییه‌، كو ژلایێ قه‌باره‌یڤه‌ گه‌له‌كێ كورته‌ ب چه‌ند په‌یڤان یان رێزه‌كێن كێم دهێته‌ دارێژتن، ل سه‌ر چه‌ند بنه‌مایان دهێته‌ ئاڤاكرن ئه‌و ژى: زمانه‌كێ مه‌جازى. چڕكرن، كورتكرن و ژێبرن د رویدان و ده‌میدا، هه‌بونا ناڤونیشانى، هه‌بونا ده‌ستپێكه‌ك و دوماهیكێ، ته‌كنیكێن لادان، پێچه‌وانه‌ى، ده‌قئاوێزان، ڤه‌ژینكرن، هێماكرن، ئاماژه‌كرن تێدا دهێنه‌ ب كارئینان و روله‌كێ سه‌ره‌كى د لایێ هونه‌ریێ ئه‌ڤێ چیرۆكێدا دگێرن و واتایێن كویر و به‌رفره‌ه پێشكێش دكه‌ت، هه‌لگرا په‌یامه‌كا ره‌خنه‌گرانه‌یه‌، به‌رامبه‌ر دیاردێن جڤاكى، سیاسى و ئاینى. ئه‌ڤ ڤه‌كولینه‌، كو ب ناڤونیشانێن (چیرۆكا گه‌له‌ك كورت د ئه‌ده‌بێ كوردیدا ل باشورێ كوردستانێ (1991 - 2013)یه‌. بزاڤه‌كه‌ ژ بۆ ناساندنا هونه‌رێ چیرۆكا گه‌له‌ك كورت ب گشتى و د ئه‌ده‌بێ كوردیدا ب تایبه‌تى، كو تێدا ناساندنا بنه‌ما و ئاڤاهى و ته‌كنیكێن هونه‌رى یێن  ئه‌ڤێ چیرۆكێ هاتییه‌كرن، شرۆڤه‌كرن و پراكتیككرنا وان ل سه‌ر نمونێن ئه‌ڤى جۆرێ چیرۆكێ د ئه‌ده‌بێ كوردیدا د ماوه‌یێ سالێن (1991 - 2013) دا، كو هژماره‌كا زۆرا ده‌قێن ئه‌ڤێ چیرۆكێ د ئه‌ڤى ماوه‌یدا ل باشورێ كوردستانێ هاتینه‌ به‌ڵاڤكرن.

التنزيلات

بيانات التنزيل غير متوفرة بعد.

المراجع

په‌رتوك:
احمد جاسم الحسین، ( 2010)، القصه‌ القصیره‌ جدا، گ: الپانی، دار التكوین، دمشق.
ئاشنا جه‌لال ڕه‌فیق، (2014)، لاواندنه‌وه‌ له‌ شیعرى كوردى له‌ كرمانجیى خواروودا، بڵاوكراوه‌ى ئه‌كادیمیاى كوردى، چ: حاجى هاشم، هه‌ولێر.
ئیدریس عه‌بدوڵلا مسته‌فا،( 2011)، لایه‌نه‌ ره‌وانبێژییه‌كان له‌ شیعرى كلاسیكى كوردیدا به‌ نموونه‌ى حه‌مدى و حاجى قادرى كۆیى، بڵاوكراوه‌ى ئه‌كادیمیاى كوردى، چ: حاجى هاشم، هه‌ولێر.
جه‌بار ئه‌حمه‌د حسێن،(2008)، ئیستاتیكاى ده‌قى شیعریى كوردى- كوردستانى عێراق (1950- 1970)، چا: یه‌كه‌م، ده‌زگاى چاپ و په‌خشى سه‌رده‌م، سلێمانى.
جان كوهن، (1986)، بنیه‌ اللغه‌ الشعریه‌، ت: محمد الولی و محمد العمری، گ: الاولى، دار توبقال، المغرب.
جیرالد پرێنس، زاراڤێن ڤه‌گێرانێ، و: جه‌لال مسته‌فا،(2011)، چا: ئێكێ، چ: وه‌زاره‌تا ره‌وشه‌نبیرى، هه‌ولێر.
جمیل حمداوی،(2013)، القصه‌ القصیره‌ جداَ، بین التنڤیر و التگبیق من أجل منهجیه‌ نقدیه‌ عربیه‌ جدیده‌، گ: الأولى، مگبعه‌ ؟، المغرب.
جه‌لال مسته‌فا،(2004)، بیاڤێ خواندنێ – چه‌ند ڤه‌كولینه‌ك ده‌رباره‌ى چیرۆكا كوردى، وه‌شانێن ئێكه‌تیا نڤیسه‌رێن كورد/دهوك، چ: هاوار، دهوك.
شێخ محه‌مه‌دى خاڵ، فه‌رهه‌نگى خاڵ،(2005)، ده‌زگاى چاپ و بڵاكردنه‌وه‌ى ئاراس، چ: وه‌زاره‌تى په‌وه‌رده‌، هه‌ولێر.
سمیه‌ دولتیان،(1388)، بررسى شروع داستان در داستانك با نگاهى به‌ كتاب اپراى قورباغه‌ هاى مرداب خوار، م: كتاب ماه‌ ادبیات، شماره‌ (146).
محه‌مه‌د ساڵح پێندرۆیى، فه‌رهه‌نگى ره‌سه‌ن ( كوردى ژوورو و ناوه‌راست)، (2012)، به‌رگى یه‌كه‌م ، چا: یه‌كه‌م، چ: رۆشنبیرى، هه‌ولێر.
محمد محیی الدین مینو، سنه‌,(2012)، فن القصه‌ القصیره‌ (مقاربات أولى)، گ: الپالپه‌، دار المسار، دبی.
مینیمالیزم ژیانه‌،(2013)، كۆمكرن و وه‌رگێران و نڤیسینا محه‌مه‌د ته‌ره‌غه‌، به‌رێوه‌به‌راێتیى چاپ و بڵاوكردنه‌وه‌ى سلێمانى، چ: بینایى، سلێمانى.
یوسف حگینی،(2014)، دراسات فی القصه‌ القصیره‌ جدا، گ: الاولى، م: الرباگ، الرباگ.
سه‌لام ناوخوش و نه‌ریمان خۆشناو،(2010)، زمانه‌وانى، به‌رگێ پێنجه‌م، چ: مناره‌، هه‌ولێر.
گولستان به‌ده‌ل محه‌مه‌د حه‌سه‌ن،(2010)، ژینناما خوه‌یى وه‌ك جوره‌كێ ئه‌ده‌بى ( نوره‌ددین زازا) وه‌ نموونه‌، چا: ئێكێ، ده‌زگه‌هێ سپیرێز یا چاپ و وه‌شانێ، چ: خانى، دهوك.
تێلى سالح موسا،(2008)، باژێرێ دینا و چه‌ند چیرۆكێن دن ... ، چا: ئێكێ، ژ وه‌شانێن ئێكه‌تیا نڤیسه‌رێن كورد- دهوك، چ: هاوار، دهوك.
محه‌مه‌د فه‌ریق حه‌سه‌ن،(2012)، سندووقى هه‌زار پیشه‌ (سندووقى یه‌كه‌م)، چا: یه‌كه‌م، ده‌زگاى چاپ و بڵاوكردنه‌وه‌ى ئاراس، هه‌ولێر.
ئارام سدیق،(2010)، ناونیشان له‌ چیرۆكى كوردیدا، به‌رێوه‌به‌رایه‌تیى چاپ و بڵاوكردنه‌وه‌ى سلێمانى، چ: كارۆ، سلێمانى.
نزار سه‌لمان تاهر ئورمانى،(2009)، ناڤونیشان وه‌كو ناسناما تێكستێ هۆزانێ، وه‌شانێن مه‌تین، چا: ئێكێ، چ: هاوار، دهوك.
نه‌فیسا ئیسماعیل،(2008)، زمانێ ره‌خنه‌یا چیرۆكا هونه‌رییا كورى، كتێبێن ره‌خنه‌ى وه‌كو نموونه‌ (1973 – 2006)، چ: خانى، دهوك.
سالح غازى،(2004)، ده‌ریێ تراتێ، چ: زانا، دهوك.
تێكۆشه‌ر خالید،(2013)، به‌ڵێ هه‌ڵه‌یه‌ك رووى داوه‌، له‌بڵاوكراوه‌كانى یه‌كێتیى نووسه‌رانى كورد مه‌لبه‌ندى گشتى چ: شه‌هاب، هه‌ولێر.
سابیر ره‌شید،(2005)، ئاوێنه‌، چ: گه‌نج، سلێمانى.
ڤه‌كولین و نامێن ئه‌كادیمى:
ژڤان نه‌عمان حه‌جى،(2014)، رۆژنامه‌گه‌ریا ئه‌ده‌بى ل باشورێ كوردستانێ (1991- 2003) گۆڤارێن په‌یڤ و گه‌ڵاوێژى نوێ وه‌ك نمونه‌، ناما دكتورایێ، سكۆلا ئادابێ، زانكویا دهوك.
سمر الدیوب، (2012)، القصه‌ القصیره‌ جدا و جدل الشعر والنپر، گنجه‌ الأدبیه‌،ع : (43)، المغرب، گنجه‌.
شادمان شكروى، لون اوتو داستانك ها، م: گلستانه‌، شماره‌ (123)، س اسفند 1391.
سنور قادر فه‌ره‌ج،(2012)، ته‌كنیك له‌ كۆمه‌ڵه‌ چیرۆكى ((گوڵى ره‌ش))ى شێرزاد حه‌سه‌ن دا، نامه‌ى ماسته‌ر، سكوڵى زمان، زانكۆى سلێمانى.
عسمه‌ت خابوور،(2009)، چوار پۆسته‌ره‌ چیرۆك، گ: په‌یڤ، ژ (50)، دهوك.
عبدالحق میفرانی، ((بحپا عن الدیناصور)) مختارات من القصه‌ القصیره‌ جدا فی أمریكا اللاتینیه‌، جر: القدس العربی، ع (5993).
عسمه‌ت محه‌مه‌د به‌ده‌ل، چیرۆكا گه‌له‌ك كورت كورتكرن و موفاره‌قه‌، ئه‌ڤرو، ژ (13).
عه‌باس عه‌بدولا یوسف،(2004)، (...)، گ: خازر، ژ (6)، به‌رده‌ره‌ش.
خالد عه‌لى سلێڤانه‌ى،(24/7/2013)، چه‌ند كورتیله‌ چیرۆك، ر: وار، ژ (910)، دهوك.
عه‌لى ده‌سماڵى،(2000)، چه‌ند كورتیله‌ چیرۆكێك، گ: رامان ، ژ( 47)، هه‌ولێر.
سامان حوسێنى، چیرۆكێله‌، ر:برایه‌تى پاشكوى ئه‌ده‌ب و هونه‌ر، ژ(144)، هه‌ولێر، 17/9/1999.
عسمه‌ت خابوور،(2009)، چوار پۆسته‌ره‌ چیرۆك، گ: په‌یڤ، ژ(50)، دهوك.
ئارى ئاغوك،(7/9/2006)، سێ كورتیله‌ چیرۆك، ر: خه‌بات، ژ (2259)، هه‌ولێر.
جودی فارس البگاینه‌،(2011)، القصه‌ القصیره‌ جدأ قرا‌وه‌ نقدیه‌، مج: التربیه‌ و العلم ،ع (3)، الاردن.
ئه‌دیب عه‌بدولا،(19/9/2001)، سێ پوسته‌ره‌ چیرۆك، حه‌فتیناما په‌یمان پاشكوێ ئه‌ده‌ب و هونه‌ر، ژ (86)، هه‌ولێر.
بورهان ئه‌حمه‌د،(2004)، چیرۆك، گ: كاروان، ژ (179)، هه‌ولێر.
خالد ئه‌حمه‌د،(2004)، پێنج كورته‌ چیروك (موئامره‌)، گ: په‌یڤ، ژ (31)، دهوك.
خێرى بۆزانى،(2012)، كن چیرۆك، گ په‌یڤ، ژ (61)، دهوك.
محمد یوب، العنوان فی القصه‌ القصیره‌ جدا (http://almonkhol.blogspot.com//ur.).
ێده‌ر ب تیپێن لاتینى:
Bah`z[ Emer`, S[ Postere "`rok, K: D`cle,Hejmar (16),Dohuk, sa.
Edib Abdulla, s[ postere '`rok, k: gaz`, hejmar (57),duhok, sal1999.
Segvan Xel`l H`dayet, Peyv Bilind Difirrin, " apxana Kol`ca ?er` et[, Dohuk, 1997.
ژێده‌ر ب زمانێ توركى:
Ahmet Buran, Bilim Alanlainda Terimlerin önemi ve "Kü'ük öykü Terimi" , Turkish Studies, Volume (7/4), A nkara,Fall 2012.
Yrd.Do;.Dr. Firdevs Canbaz Yumu/ak, Kisa kisa [kü'uk] öykünün Tanimi, Imkanlari ve Sorunlari,The Journal of Academic Social Science Studies,Volume (5) issue (1), Ferbruaty 2012.

التنزيلات

منشور

2017-06-26

كيفية الاقتباس

Haji, J. N., & Abo, R. H. (2017). چیروكا گه‌له‌ك كورت د ئه‌ده‌بێ كوردیدا ل باشورێ كوردستانێ (1991- 2013). المجلة الأكاديمية لجامعة نوروز, 6(2), 396–408. https://doi.org/10.25007/ajnu.v6n2a65

إصدار

القسم

مقالات