كاریگه‌ریێن ئابوورى ودارایى یێن سه‌ربه‌خو یا به‌رهه‌م ئینان وهنارده‌كرنا نه‌فت وگازێ ل هه‌رێما كوردستانا عیراقێ

المؤلفون

  • Hashim M. S. Rashid قسم الاقتصاد، جامعة نوروز، اقليم كردستان العراق

DOI:

https://doi.org/10.25007/ajnu.v9n3a702

الملخص

ئه‌ڤ ڤه‌كۆلینه‌ به‌حسێ هویركاتیێن سیاسه‌تا نه‌فت وگازێ دكه‌ت ل هه‌رێما كوردستانێ وئه‌و كێشه‌ وگرفتێن په‌یدابووین ل گه‌ل حكومه‌تا ناوه‌ندى سه‌باره‌ت شێوه‌یێ گرێبه‌ستێن واژوو كرى ل گه‌ل كومپانێن نه‌فتێ یێن بیانى وشێوازێ فرۆشتن وهنارده‌كرنا نه‌فتێ وخالێن ده‌ستورى یێن ناكۆك وئه‌و كێشه‌ وگرفتێن به‌رده‌م حكومه‌تا هه‌رێمێ ل سه‌ربه‌خوییكرنا باده‌كا نه‌فتێ وده‌ركرنا یاسایێن تایبه‌ت ب نه‌فت وگازێ ڤه‌ ویاسا داهاتێن نه‌فتێ وپیاده‌كرنا بنه‌مایێن شه‌فافیه‌تێ ب رێێ یا گرێبه‌ستا ل گه‌ل كومپانیا دیڵویت بو هویربینیكرن ل داهات وفرۆشتنا نه‌فتا هه‌رێمێ..وهتد. لێ ژ ئه‌گه‌رێ زێده‌ره‌ویكرن ل بكارئینانا مافێن ده‌ستورى  ژ لایێ حكومه‌تا ناوه‌ندى ویا هه‌رێمێ ڤه‌ وسه‌رهڵدانا گرفتێن یاسایى ل بیاڤێ گرێبه‌ستێن نه‌فتێ دا وپشكا هه‌رێما كوردستانێ ژ بودجا گشتى یا ساڵانه‌ وراده‌ستنه‌كرنا نه‌فتێ ژ لایێ حكومه‌تا هه‌رێمێ ڤه‌ وپه‌نابرن بو بریارا سه‌ربه‌خۆ فرۆشتنا نه‌فتێ وچه‌ندها گرفتێن دى تر، هه‌مى پێگڤه‌ بوونه‌ هوكارێ ڤه‌قه‌تیانا په‌یوه‌ندیێن دناڤبه‌را هه‌رێمێ وحكومه‌تا ناوه‌ندى ل ماوێ (2014 ـ 2018)، زێده‌بارى دژواربوونا شه‌ڕێ تیرۆێ ونزم بوونا بهایێن نه‌فتێ ل بازارێن جیهانێ دا وئاسته‌نگێن یاسایى ل به‌رده‌م فرۆشتن وهنارده‌كرنا نه‌فتا هه‌رێمێ وسكالایێن حكومه‌تا ناوه‌ندى ونه‌بوونا رێڤه‌برنه‌كا ساخله‌م وباش بو باده‌كا نه‌فتێ ونه‌بوونا شه‌فافیه‌تێ وده‌رهاڤێژێن ئه‌نجامدانا گشتپڕسیێ وپیلانێن هه‌رێمى، هه‌مى پێگڤه‌ بوونه‌ ئه‌گه‌رێ شكه‌ستنا پرۆژێ سه‌ربه‌خوى یا ئابوورى ل هه‌رێما كوردستانێ.

التنزيلات

بيانات التنزيل غير متوفرة بعد.

المراجع

1.6ژێده‌ر ب زمانێ كوردى
1. وه‌زاره‌تى سامانه‌ سرۆشتیه‌كان، راپۆرتى مانگانه‌، ژماره‌4، كانونى دووه‌م 2014. ل 17، ل وێب سایتێ وه‌زاره‌تێ: www.mnr.krg.org
2. 2.حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، وه‌زاره‌تا سامانێن سرۆشتى، كۆمه‌كا راپۆرتێن هه‌یڤانه‌ یێن سالا 2016.
3. مالپه‌رى دوارۆژ، 2018، لیژنه‌ى سامانه‌ سرۆشتیه‌كان: راپۆرته‌كه‌ى كۆمپانیاى دیلۆیت چاره‌سه‌رى شه‌فافیه‌تى نه‌وت ناكات، ل سه‌ر لینكێ: ttps://www.dwarozh.net/details.aspx?jimare=79667
2.6ژێده‌ر ب زمانێ عه‌ره‌بى
1. القادري، رعد ،2016، قراءة في النزاع النفطي بين الحكومة الاتحادية وحكومة إقليم كوردستان، منشورات مركز البيان للدراسات والتخطيط، بغداد، العراق ، على الرابط:
http://www.bayancenter.org/wp-content/uploads/2016/10/545342313.pdf
2. الوردي، سليم، 2013، الاستبداد النفطي في العراق المعاصر، دار الجواهري للنشر والتوزيع الطبعة الأولى، بغداد ـ جمهورية العراق.
3. هاينبرغ، ريتشارد، 2005، سراب النفط ـ النفط والحرب ومصير المجتمعات الصناعية، الدار العربية للعلوم، الطبعة الأولى، بيروت ـ لبنان.
4. حسن، محمد جابر، 2015، نفط العراق ـ ما بعد الذكريات والسنين العجاف، دار الكتب العلمية، بغداد ـ جمهورية العراق.
5. قانون النفط والغاز لإقليم كوردستان، رقم (22)، 2007، منشورة في جريدة (وقائع كوردستان)، بتاريخ 15/11/2007.
6. قانون صندوق كوردستان للعائدات النفطية والغازية، رقم (2)، 2015، المنشورة في موقع برلمان كوردستان، على الرابط: http://www.perlemanikurdistan.com/files/articles/170515111330.pdf

7. عبد العالي، امجد صباح، 2008، عقود بديلة لاتفاقيات المشاركة بالانتاج (PSA) لتطوير القطاع النفطي في العراق، جامعة البصرة، مجلة العلوم الاقتصادية، العدد (21) ، المجلد الخامس ، حزيران.
8. عيد، وردة هاشم علي، 2013، صراع القوى العالمية حول مناطق الطاقة، المكتب العربي للمعارف، الطبعة الأولى، القاهرة ـ جمهورية مصر العربية.
3.6ژێده‌ر ب زمانێ ئینگلیزى
1. Ahmad, Paiman. R, 2018, The Politics of Oil in the Kurdistan Region of Iraq, Academic and Applied Research in Military and Public Management Science (AARMS), Vol. 17, No. 3 (2018), PP 5–18. On link:
2. https://folyoiratok.uni-nke.hu/document/nkeszolgaltato-uni-nke-hu/01_Ahmad_AARMS_2018_03%20online.pdf
3. Bindemann, Kirsten (1999), Production-Sharing Agreements:
4. An Economic Analysis, Oxford Institute for Energy Studies, WPM 25, October.
5. 3, Brisa, Maj, 2012, Turkey’s dramatic shift towards Iraqi Kurdistan: politics before peace pipelines, Turkish Policy Quarterly, Vol. 11, No. 2, pp. 53-61.
6. 20. Soderbery, E & Philips, David, 2015, Task Force Report State Nancy –Building in Iraqi Kurdistan, Institute for The Study of Human Rights, Columbia University, on Website:
7. www.hrcolumbia.org
8. Crescent petroleum, Projects in Kurdistan Region, Iraq Benefiting the People, on Link:
9. https://www.crescentpetroleum.com/wpcontent/uploads/2017/01/Kurdistan_Projects_in_Picture.pdf
10. Central Bank of Russia, 2011, Twenty-Fourth Meeting of the IMF Committee on Balance of Payments Statistics, Moscow, Russia, October. On Link:
11. https://www.imf.org/external/pubs/ft/bop/2011/11-17.pdf.
12. Dana Gas & Crescent Petroleum, 2018, Dana Gas and Crescent Petroleum Announce 30% Gas Production Increase in Kurdistan Region, on Link:
13. End- us/Lists/Press%20Releases/ Attachments/298/Production%20Growth.pdf /danagas.com
14. Deloitte, 2018, Report on KRG Oil Export Consumption and Revenues, on Link:
15. http://cabinet.gov.krd/uploads/documents/2018/Deloitte_Report_on_KRG_Oil_Export__Consumption_and_Revenues_for_First_Half_of_2017_ENG_KU_AR.pdf
16. http://cabinet.gov.krd/uploads/documents/2018/Deloitte_H2_2017_Public_Report.pdf
17. Elliott, Stephen A. & Berry, Louis B.,2012, Natural Gas development in Kurdistan a Financial Assessment, Belter Center for Science and International Affairs, Harvard Kennedy School, August. On website:
18. https://www.belfercenter.org/sites/default/files/files/publication/PAE%20Kurdistan.pdf
19. Frappe, Carlo, 2016, The Energy Factor: Oil and State building in Iraqi Kurdistan, in Link:
20. https://www.researchgate.net/publication/308777708_Oil_and_State_building_in_Iraqi_Kurdistan
21. Gene Energy Report, 2014, Unaudited results for the six months to 30 June 2014, August, in website:
22. https://www.genelenergy.com/media/1320/genel-energy-hy-2014-results-final.pdf
23. Government of India, 2012, Report of the Committee on the PSC Mechanism in Petroleum Industry, on Link:
24. http://www.indiaenvironmentportal.org.in/content/369211/report-of-the-committee-on-the-production-sharing-contract-mechanism-in-petroleum-industry/
25. Hanna & Partners, 2015, Kurdistan oil & Gas outlook, Report, Atlantic council, December. On link:
26. https://www.atlanticcouncil.org/images/publications/Iraqi_Kurdistan_Oil_and_Gas_Outlook_web_0915.pdf
27. Kane, Sean (2010), Iraq’s Oil Politics- where agreement might be found, United States- Institute of Peace, January, No. 64, on Link:
28. https://www.usip.org/sites/default/files/iraq_oil_pw64.pdf
29. Kurdistan Region Government, 2018. Deloitte Report on KRG Oil Export Consumption and Revenues for First Half of 2017, on Link:
30. http://cabinet.gov.krd/uploads/documents/2018/Deloitte_Report_on_KRG_Oil_Export__Consumption_and_Revenues_for_First_Half_of_2017
31. Macerich, David S. and Samarra, Adnan I, 2015, History of hydrocarbon exploration in the Kurdistan Region of Iraq, Geografia - Gulf Petrol ink, Bahrain, v. 20, no. 2, PP 181-220.
32. Mills, Robin, 2016, Under the Mountains: Kurdish Oil and Regional Politics, University of Oxford, the Oxford institute for Energy studies, WPM. 63.
33. Ministry of natural Resources, 2013, about Natural gas reserves in Iraqi Kurdistan, on Link:
34. http://mnr.krg.org/index.php/en/gas/vision-gas
35. Ministry of Natural Recourses, 2013, Oil Production, Export & Consumption Report 2003-2013, December. On Link:
36. http://mnr.krg.org/images/pdfs/MNR_Production_Report_2013_1.pdf
37. Ministry of Natural Resources, 2015, Oil Production, Export & consumption Report (including Export Revenue), on Link: http://mnr.krg.org/images/pdfs/Production_Report_2015_WEB.pdf
38. Ministry of Natural Resources, Kurdistan Oil production by Field & by Operator, January 2015-September 2016 (Report), Kurdistan Region. On Link: http://mnr.krg.org/images/pdfs/Kurdistan_Oil_Production_Field_Operator_2015_2016_1.pdf
39. Ottaway, David B., 2013, Iraq’s Kurdistan Takes a Giant Step Toward Independence, Middle East Program, Wilson center, Viewpoints, No.46, December.
40. Sosnowska. R, M, Meads Villafuerte P. & Thomas, 2008, managing the Oil Revenue Boom: The Role of Fiscal Institutions, international Monetary Fund (IMF), Working Paper (260), and Washington D.C
41. Roberts, John, 2016, Iraqi Kurdistan Oil & Gas Outlook, Atlantic Council, Global Energy Center and Dinu Patriciu Eurasia Center, September. On Link: https://euagenda.eu/upload/publications/untitled-6654-ea.pdf

التنزيلات

منشور

2020-06-24

كيفية الاقتباس

Rashid, H. M. S. (2020). كاریگه‌ریێن ئابوورى ودارایى یێن سه‌ربه‌خو یا به‌رهه‌م ئینان وهنارده‌كرنا نه‌فت وگازێ ل هه‌رێما كوردستانا عیراقێ. المجلة الأكاديمية لجامعة نوروز, 9(3), 35–53. https://doi.org/10.25007/ajnu.v9n3a702

إصدار

القسم

مقالات