چێیاتییا هه‌ڤڕكیێ د توخم و ته‌كنیكا درامایێ دا‌ ده‌قێ دڕامایا " خه‌ونا سه‌یدایێ هێژا " یێ (زیاد عابد) وه‌ك نموونه‌

المؤلفون

  • Abdulrahman Abdulghafour Hasan پشکا زمانێ کوردی، زانکویا نەوروز، دهوک، هەرێما کوردستانا ئیراقێ

DOI:

https://doi.org/10.25007/ajnu.v12n4a1623

الملخص

ئه‌ڤ ڤه‌كۆلینا ل ژێر ناڤێ "چێیاتییا هه‌ڤڕكیێ د ئه‌له‌مێنت و ته‌كنیكا درامایێ دا، دڕاما  خه‌ونا سه‌یدایێ هێژا وه‌ك نموونه‌"، هه‌ولدانه‌كه‌ ژبۆ دیاركرنا په‌یوه‌ندییا توخمێ هه‌ڤڕكیێ لگه‌ل توخم و ته‌كنیكێن دیترێن دڕامایێ. ژلایێ چێیاتی و باندۆر و هه‌بوونێڤه‌، هه‌ردیسان چاوانییا بكارئینانا هه‌ڤڕكیێ وه‌ك ئه‌له‌مێنته‌ك سه‌ره‌كی دگه‌شه‌كرنا دڕامایێ دا، په‌یوه‌ندییا وێ ب (ده‌ق، روویدان، كاره‌كته‌ر، ڤه‌گێڕان، ده‌م و جه)یڤه‌. ژلایه‌كێ دیترڤه‌، دگه‌ل ته‌كنیكێن دڕامایێ وه‌ك (گرێ، دیالۆگ و مۆنۆلۆگ)ێڤه‌. دڤێ ڤه‌كۆلینێ دا، دڕاما وه‌ك چه‌مك و پێناسه‌، دیرۆك، جۆر، ئه‌له‌مێنت و ته‌كنیك هاتینه‌ وه‌رگرتن. هه‌ردیسان ناساندنا چه‌مكێ هه‌ڤڕكیێ و چاوانییا تێكهه‌ڵبوونا وێ دگه‌ل تۆخمێن دیتر یێن دڕامایێ. زێده‌باری شرۆڤه‌كرنه‌كا پراكتیكی ژبۆ ده‌ق، روويدان، كاره‌كته‌ر‌، ڤه‌گێڕان، ده‌م، جه، گرێ، دیالۆگ و مۆنۆلۆگێ دپارچێن دڕاما ناڤبری دا. ب مه‌به‌ستا ئاشكراكرنا چێیاتییا هه‌ڤڕكیێ ددڕامایێ دا و په‌یوه‌ندییا وێ دگه‌ل ئه‌له‌مێنت و ته‌كنیكێن وێ. دئه‌نجام دا دیاردبیت، كو ئه‌ڤ دڕاما مه‌ ب نموونه‌ وه‌رگرتی، ب شێوه‌یه‌كێ سه‌رنج ڕاكێش و باڵكێش و ژ ئه‌نجام و سه‌ده‌مێن وان هه‌موو روویدان و دۆخێن كاره‌كته‌ر تێدا ده‌ربازبووین و ئاستێ ڤه‌گێڕانێ و ده‌م و جهێن وێ و گرێ و دیالۆگ و مۆنۆلۆگان، هێلایه‌ ئه‌ڤ دڕامایا ژدایك ببیت. ب رێكا وێ گاریگه‌رییا مه‌زن ئه‌وا هه‌ڤڕكیێ هه‌ی ل سه‌ر هه‌موو ستراكچه‌رێ دڕامایێ. دیاردبیت كو هه‌ڤڕكی بڕبڕا زیندیمانا دڕامایێ یه، په‌یوه‌ندییه‌كا راسته‌وخۆ و كاریگه‌ر ل سه‌ر هه‌موو ئه‌له‌مێنت و ته‌كنیكان هه‌یه‌. ‌ 

التنزيلات

بيانات التنزيل غير متوفرة بعد.

المراجع

ئارام یوسف ئیبراهیم، ده‌روازه‌یه‌ك بۆ دراما و دراما كوردی، چاپا ئێكێ، چاپخانا هیڤی، هه‌ولێر، 2017، ل13.

د.محمد مندور، الأدب وفنونه، دار النهضة، ط5، القاهرة، 2006، ص61.

باڤێ نازێ، فه‌رهه‌نگا تێرمێن وێژه‌یی، چاپا ئێكێ، چاپخانا هاوار، دهوك، 2012، ل77.

یاسین قادر به‌رزنجی، فه‌رهه‌نگی شانۆ، به‌رگی یه‌كه‌م، ده‌زگای چاپ و په‌خشی سه‌رده‌م، چاپی یه‌كه‌م، سلێمانی، كوردستان، 2008، ل59.

د. سه‌لام فه‌ره‌ج كه‌ریم، گه‌شه‌سه‌ندنی درامای كوردی (1975 – 1995)، چ1، مه‌ڵبه‌ندی كوردولۆجی، سلێمانی، 2000، ل20.

كوركینیان م.س، موسوعة نظرية الأدب، الدراما، ج4، ط2، دار شؤن التقافة العامة، بغداد، 1986، ص10.

شڤان قاسم حسن، به‌رجه‌سته‌بوونا ململانا هێزێن هه‌ڤدژێن دڕاماتیكی د داستانا "شێخێ سه‌نعان" یا (فه‌قیێ ته‌یران) دا، تێزا دكتۆرایێ، كۆلیژی زمان، زانكۆیی سه‌لاحه‌دین، 2019، ل17.

ئارام یوسف ئیبراهیم، ژێده‌رێ به‌رێ. ل53 -92.

مجيد صالح بك، تاريخ المسرح عبر العصور، دار الثقافة للنشر، ط1، القاهرة، 2002، ص17.

الأردیس نیكول، علم المسرحية، ت:دريني خشنة، دار سعاد الصباح، ط2، الكويت، 1992، ص124.

ژێده‌رێ به‌رێ، ل138.

محمد حمدي أبراهيم، رحلة الدراما عبر العصور، الدار الدولية، ط1، القاهرة، 2007، ص254.

محمد خيري البقاعي، دراسات في النص والتناصية، مركز الانماء الحضاري، الطبعة الاولى، حلب ص26.

شورەشڤان عادل ئەحمەد، زمانڤانیا تێکستێ، ناما ماستەرێ، فاکولیتیا زانستێن مروڤایەتی – زانکۆیا دھوک، ٢٠١٠، ل٨.

نضال محمد فتحي الشمالي، قرأة النص الأدبي، دار وائل للنشر و التوزیع، الطبعة الاولی، الأردن، ٢٠٠٩، ص27.

زاھیر رۆژبەیانی، شیعرییەت لەدەرەوەی شیعر، دەزگای ئاراس، چاپی یەکەم، ھەولێر ٢٠٠٨، ل120.

د.فۆاد ڕەشید، دەقی ئەدەبی ئەدگار. چێژ. بەھا، بڵاو کراوەی ئاراس، چاپی یەکەم، ھەولێر ٢٠٠٧، ل٧.

شڤان قاسم حسن، ژێده‌رێ به‌رێ، ل45.

محمد عزام، شعرية الخطاب السردي، أتحاد الكتاب العرب، دمشق، 2005، ص١٦.

د. لطیف زیتوني :معجم مصطلحات نقد الرواية ( عربي – انكليزي – فرنسي )، مكتبة لبنان، دار النهار للنشر ، بيروت – لبنان، ٢٠٠٢، ص١١٥.

د.عارف حیتۆ، كه‌ساتی و هه‌ستا خوه‌ كێمدیتنێ، گۆڤارا مه‌تین، هژمار 198، دهۆك، 2010، ل43.

د. نه‌جم خالید ئه‌ڵوه‌نی، كاره‌كته‌رسازی له‌ رۆمانی ئێواره‌ی په‌روانه‌ی به‌ختیار عه‌لی دا، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی موكریانی، هه‌ولێر، 2009، ل35.

ارسطو طاليس، فن الشعر، ت: ابراهيم حمادة، مكتبة الأنجلومصرية،القاهرة، ص16.

الأردیس نیكول، علم المسرحية، ص5.

د. نه‌جم خالید ئه‌ڵوه‌نی، ژێده‌رێ به‌رێ، ل37.

ته‌خته‌ی شانۆ، كۆمه‌له‌ وتار، و: كامه‌ران حاجی، سه‌نته‌ری نما، چاپی یه‌كه‌م، هه‌ولێر، 2005، ل61.

رمضان حجی قادر، جهـ درۆمانا کوردیدا دەڤەرا بەهدینان گەریان ل بابێ بەرزە و دوزەخا مرنێ، چاپخانا هاوار، دهوک، ٢٠٠٦، ل١٢٣.

سەنگەر قادر شێخ مەحەمەد، بنیاتی گێرانەوە لە داستانی (مە م و زین )ی ئەحمەدی خانی و رۆمانی (شاری موسیقارە سپیە کان) بەختیار عەلی، چاپخانەی خانی دهوک، 2009، ل173.

ئيبراهيم ئه‌حمه‌د سمو، كاریگه‌ری كه‌له‌پوری كوردی له‌ شانۆی كوردیدا، چاپی یه‌كه‌م، ده‌زگای موكریانی، چاپخانه‌ی خه‌بات، دهوك، 2001، ل85.

حسن بحراوي، بنية الشكل الروائي، المركز الثقافي العربي، الطبعة الأولى 1990، ص ٢١٦.

د. نه‌جم خالید ئه‌ڵوه‌نی، ژێده‌رێ به‌رێ، ل42.

ژێده‌رێ به‌رێ، ل72.

سەنگەر قادر شێخ مەحەمەد، ژێده‌رێ به‌رێ، ل176.

أ.م. فورستر. اركان القصة، الترجمة: كمال عياد جاد، راجعة: حسن محمود، دار الكرنك، القاهرة، ١٩٦٠،ص ٣٨.

جەوهەر شێخان، بنیاتی کارەکتەر لە رۆمانەکانی حسین عارف، چاپی یەکەم، ٢٠١٤، هەولێر، ل68.

تزفتان تودوروف و رولان بارت، في أصول الخطاب النقدي الجدید، ت: احمد المدنی،1987. ص132

سەنگەر قادر شێخ مەحەمەد، ژێده‌رێ به‌رێ، ل178.

نفلە حسن احمد العزاوي، تقنیات السرد وألیات تشكیله الفني، عمان، 2011.ص79.

ژێده‌رێ به‌رێ، ل82.

عبدالملك مرتاض، في نظرية الرواية بحث في تقنيات السرد، عالم المعرفة، ع (240)، كويت، 1990، ص38.

غاستون باشلار، جماليات المكان، ت: غالب ملسا، لبنان، 1984، ص126.

ژێده‌رێ به‌رێ، ص86.

مارتن هایدجر، الفلسفة الهوية والذات‌، ت: محمد مزيان، الكلمة للنشر والتوزيع، لبنان، 2015، ص18.

كريم رشيد، المكان .. الفضاء .. الحيز، دار سما، الأردن، 1999، ص18.

عبدالرحمن البدوي، الزمان الوجودي، دار النهضة، القاهرة، ط2، 1999، ص20.

أمير مطر، دراسات في الفلسفة اليونانية، دار الثقافة، القاهرة، 1980، ص132.

سمیر الحاج شاهين، دراسة الزمن في أدب القرن العشرين، المؤسسة العربية للدراسات و النشر، ط1، 1998، ص5.

د.جميل صليبا، معجم المصطلح الفلسفي، ط1، بیروت، 1995، ص123.

یاسرێ حەسەنی، دەم دشعرا کوردی یا ھەڤچاخ دا، کۆڤارا مەتین، ژمارە ٩٤، چریا دووێ، ١٩٩٩، ل٥٠.

د.حنان محمد موسی حمودة، الزمکانییة و بنیة الشعر المعاصر، عالم الکتب الحدیث، الاردن ٢٠٠٦، ص٢٠.

نصار محمد، كوفحي قاسم، تذوق الفنون الدرامية، جدارا للكتاب العالمي، ط2، عمان، 2007، ص250.

ژێده‌رێ به‌رێ، ل 259.

ی.م. فۆرستر، ژێده‌رێ به‌رێ، ل 128.

مجيد حميد الجبوري، البنية الداخلية للمسرح، دار نشر ضفاف، ط1، لبنان، 2013، ص24.

فرحان البلبل، النص المسرحي الكلمة والفعل، أتحاد الكتاب العرب، دمشق، 2003، ص46.

مفا وه‌رگرتن ژ شڤان قاسم حسن، به‌رجه‌سته‌بوونا ململانا هێزێن هه‌ڤدژێن دڕاماتیكی، ژێده‌رێ به‌رێ، ل85.

الأردیس نیكول، ژێده‌رێ به‌رێ، ل128.

باڤێ نازێ، ژێده‌رێ به‌رێ، ل79.

مه‌كنون محه‌مه‌د تاهر، دیالۆگ دده‌قێن دڕامایا كوردیدا (ده‌ڤه‌را به‌هدینان) وه‌ك نموونه‌، ناما ماسته‌رێ، زانكۆیا دهوك، كولیژا ئادابێ. 2010، ل72.

د. فواد رشید، ده‌قی ئه‌ده‌بی (ئه‌دگار چێژ به‌ها)، ده‌زگای ئاراس، چاپی یه‌كه‌م، هه‌ولێر، 2007، ل31.

جێرالد پرێنس، زاراڤێن وه‌رگێڕانێ، ژێده‌رێ به‌رێ، ل73.

ئه‌مین عه‌بدولقادر، شیعرییه‌ت درۆمانێن سدقی هروری دا، چاپا ئێكێ، چاپخانا حجی هاشم، هه‌ولێر، 2018، ل259.

د. شوكریه‌ ره‌سول، مه‌به‌سته‌كانی گێڕانه‌وه‌ له‌ چیرۆكه‌كانی مارف به‌رزه‌نجی دا، گۆڤاری زانكۆیی سه‌لاحه‌دین، هژماره‌ 12، هه‌ولێر، 2001، ل36.

د. نجم خالد نجم الدین، ته‌كنیكی دیالۆگ له‌ هه‌ندێ نموونه‌ی هاوچه‌رخی كورته‌ چیرۆكی كوردیدا، گۆڤاری زانكۆی سه‌لاحه‌دین، هژماره‌ 24، هه‌ولێر، 2005، ل290.

یاسین ره‌شید حه‌سه‌ن، ناوه‌رۆك و ته‌كنیكی درامای كوردی، نامه‌ی ماسته‌ر، كۆلیژی زمان، زانكۆی سلێمانی، 2004، ل104.

دانا عه‌لی سه‌عید، هونه‌ری نووسینی دراما و ده‌قی شانۆی خۆماڵی، ده‌زگای چاپ و په‌خشی سه‌رده‌م، سلێمانی، 2003، ل27.

جێرالد پرێنس، زاراڤێن وه‌رگێڕانێ، ژێده‌رێ به‌رێ، ل196.

باڤێ نازێ، ژێده‌رێ به‌رێ، ل175.

أبراهيم حمادة، معجم المصطلحات الدرامية، ط1، دار المعارف، القاهرة، 1985، ص89.

شڤان قاسم حسن، ژێده‌رێ به‌رێ، ل76.

مجدي وهبة، معجم المصطلحات الفنية في اللغة والأدب، بيروت، 1979، ص82.

شڤان قاسم حسن، ژێده‌رێ به‌رێ، ل76.

عبدالعزيز حمودة، البناء الدرامي، مكتبة الأنجلو، القاهرة، 1982، ص168.

ماري إلياس وحنان قصاب، المعجم المسرحي، اعلام ومصطلحات المسرح وفنون العرض مكتبة لبنان للنشر، ط١، ص٢٨٣.

فه‌رهه‌نگا تێرمێن وێژه‌یی، ژێده‌رێ به‌رێ، ل163.

د.مسعود جمیل رشید، په‌خشان و هونه‌رێن وێ، چاپا ئێكێ، چاپخانا هیڤی، 2016، ل126.

كمال الدین عید، اعلام ومصطلحات المسرح ، ط1، الاسكندریة‌، 2006، ص406.

د.رامیل یعقوب، بسام بركه‌، می شیخانی، قاموس المصطلحات اللغویة‌ والأدبیة‌، دار العلم للملاین، ط1، بیروت، 1987، ص244.

أحمد سالار، ژێده‌رێ به‌رێ، ل103.

یاسین ره‌شید حه‌سه‌ن، ناوه‌رۆك و ته‌كنیكی درامایی كوردی (1991 – 2002)، نامه‌ی ماسته‌ر، كۆلیژی زمان، زانكۆیی سلێمانی، 2004، ل136.

د.طه عبدالفتاح مقلد، التمثيلية الأذاعية بين ماضيها وحاضرها، مكتبة الشباب، القاهرة، 1975، ص73.

شڤان قاسم نێروه‌یی، رێباز و مژارێن ئه‌ده‌بی، په‌رتوكخانا خانی، دهوك، 2018، ل138.

دیالوگ ددرامایا كوردیدا – ده‌ڤه‌را به‌هدینان وه‌ك نموونه‌، مكنون محمد تاهر مقداد، ناما ماسته‌رێ، كۆلیژا ئادابێ، زانكۆیا دهوك، 2010، ل69.

به‌رجه‌سته‌بوونا ململانا هێزێن هه‌ڤدژێن دڕاماتیكی د داستانا "شێخێ سه‌نعان"، ژێده‌رێ به‌رێ، ل104.

ره‌گه‌زه‌كانی دراما له‌ شیعری لیریكی كوردیدا (كرمانجی خواروو 1980 – راپه‌رین)، ژێده‌رێ به‌رێ، ل44.

ژێده‌ر

ئێك: ب زمانێ كوردی

په‌رتووك:

ئارام یوسف ئیبراهیم، ده‌روازه‌یه‌ك بۆ دراما و دراما كوردی، چاپا ئێكێ، چاپخانا هیڤی، هه‌ولێر، 2017.

ئه‌مین عه‌بدولقادر، شیعرییه‌ت درۆمانێن سدقی هروری دا، چاپا ئێكێ، چاپخانا حجی هاشم، هه‌ولێر، 2018.

ئيبراهيم ئه‌حمه‌د سمو، كاریگه‌ری كه‌له‌پوری كوردی له‌ شانۆی كوردیدا، چاپی یه‌كه‌م، ده‌زگای موكریانی، چاپخانه‌ی خه‌بات، دهوك، 2001.

باڤێ نازێ، فه‌رهه‌نگا تێرمێن وێژه‌یی، چاپا ئێكێ، چاپخانا هاوار، دهوك، 2012.

ته‌خته‌ی شانۆ، كۆمه‌له‌ وتار، و: كامه‌ران حاجی، سه‌نته‌ری نما، چاپی یه‌كه‌م، هه‌ولێر، 2005.

جەوهەر شێخان، بنیاتی کارەکتەر لە رۆمانەکانی حسین عارف، چاپی یەکەم، ٢٠١٤، هەولێر.

سەنگەر قادر شێخ مەحەمەد، بنیاتی گێرانەوە لە داستانی (مە م و زین )ی ئەحمەدی خانی و رۆمانی (شاری موسیقارە سپیە کان) بەختیار عەلی، چاپخانەی خانی دهوک، 2009.

د.سه‌لام فه‌ره‌ج كه‌ریم، گه‌شه‌سه‌ندنی درامای كوردی (1975 – 1995)، چ1، مه‌ڵبه‌ندی كوردولۆجی، سلێمانی، 2000.

د.فۆاد ڕەشید، دەقی ئەدەبی ئەدگار. چێژ. بەھا، بڵاو کراوەی ئاراس، چاپی یەکەم، ھەولێر ٢٠٠٧.

د.عارف حیتۆ، كه‌ساتی و هه‌ستا خوه‌ كێمدیتنێ، گۆڤارا مه‌تین، هژمار 198، دهۆك، 2010.

د. نه‌جم خالید ئه‌ڵوه‌نی، كاره‌كته‌رسازی له‌ رۆمانی ئێواره‌ی په‌روانه‌ی به‌ختیار عه‌لی دا، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی موكریانی، هه‌ولێر، 2009.

د.شوكریه‌ ره‌سول، مه‌به‌سته‌كانی گێڕانه‌وه‌ له‌ چیرۆكه‌كانی مارف به‌رزه‌نجی دا، گۆڤاری زانكۆیی سه‌لاحه‌دین، هژماره‌ 12، هه‌ولێر، 2001.

دانا عه‌لی سه‌عید، هونه‌ری نووسینی دراما و ده‌قی شانۆی خۆماڵی، ده‌زگای چاپ و په‌خشی سه‌رده‌م، سلێمانی، 2003.

د.مسعود جمیل رشید، په‌خشان و هونه‌رێن وێ، چاپا ئێكێ، چاپخانا هیڤی، 2016.

رمضان حجی قادر، جهـ درۆمانا کوردیدا دەڤەرا بەهدینان گەریان ل بابێ بەرزە و دوزەخا مرنێ، چاپخانا هاوار، دهوک، ٢٠٠٦.

زاھیر رۆژبەیانی، شیعرییەت لەدەرەوەی شیعر، دەزگای ئاراس، چاپی یەکەم، ھەولێر ٢٠٠٨.

زیاد عابد، سێ شانوگه‌ری، فارتون ستی، خه‌ونا سه‌یدایێ هێژا، خه‌ونه‌كا دی، چاپا ئێكێ، چاپخانا پارێزگه‌ها دهوكێ، دهوك، 2020.

شڤان قاسم نێروه‌یی، رێباز و مژارێن ئه‌ده‌بی، په‌رتوكخانا خانی، دهوك.

شڤان قاسم حسن، به‌رجه‌سته‌بوونا ململانا هێزێن هه‌ڤدژێن دڕاماتیكی د داستانا "شێخێ سه‌نعان" یا (فه‌قیێ ته‌یران) دا، تێزا دكتۆرایێ، كۆلیژی زمان، زانكۆیی سه‌لاحه‌دین، 2019.

شورەشڤان عادل ئەحمەد، زمانڤانیا تێکستێ، ناما ماستەرێ، فاکولیتیا زانستێن مروڤایەتی – زانکۆیا دھوک، ٢٠١٠.

مه‌كنون محه‌مه‌د تاهر، دیالۆگ دده‌قێن دڕامایا كوردیدا (ده‌ڤه‌را به‌هدینان) وه‌ك نموونه‌، ناما ماسته‌رێ، زانكۆیا دهوك، كولیژا ئادابێ. 2010.

یاسرێ حەسەنی، دەم دشعرا کوردی یا ھەڤچاخ دا، کۆڤارا مەتین، ژمارە ٩٤، چریا دووێ، ١٩٩٩.

یاسین ره‌شید حه‌سه‌ن، ناوه‌رۆك و ته‌كنیكی درامای كوردی، نامه‌ی ماسته‌ر، كۆلیژی زمان، زانكۆی سلێمانی، 2004.

یاسین قادر به‌رزنجی، فه‌رهه‌نگی شانۆ، به‌رگی یه‌كه‌م، ده‌زگای چاپ و په‌خشی سه‌رده‌م، چاپی یه‌كه‌م، سلێمانی، كوردستان، 2008.

دوو: ب زمانێ ئه‌ره‌بی:

أبراهيم حمادة، معجم المصطلحات الدرامية، ط1، دار المعارف، القاهرة، 1985.

ارسطو طاليس، فن الشعر، ت: ابراهيم حمادة، مكتبة الأنجلومصرية،القاهرة.

أ.م. فورستر. اركان القصة، الترجمة: كمال عياد جاد، راجعة: حسن محمود، دار الكرنك، القاهرة، ١٩٦٠.

أمير مطر، دراسات في الفلسفة اليونانية، دار الثقافة، القاهرة، 1980.

الأردیس نیكول، علم المسرحية، ت:دريني خشنة، دار سعاد الصباح، ط2، الكويت، 1992.

تزفتان تودوروف و رولان بارت، في أصول الخطاب النقدي الجدید، ت: احمد المدنی،1987.

د.محمد مندور، الأدب وفنونه، دار النهضة، ط5، القاهرة، 2006.

د.لطیف زیتوني :معجم مصطلحات نقد الرواية ( عربي – انكليزي – فرنسي )، مكتبة لبنان، دار النهار للنشر ، بيروت – لبنان، ٢٠٠٢.

د.جميل صليبا، معجم المصطلح الفلسفي، ط1، بیروت، 1995.

د.حنان محمد موسی حمودة، الزمکانییة و بنیة الشعر المعاصر، عالم الکتب الحدیث، الاردن ٢٠٠٦.

د.رامیل یعقوب، بسام بركه‌، می شیخانی، قاموس المصطلحات اللغویة‌ والأدبیة‌، دار العلم للملاین، ط1، بیروت، 1987.

د.طه عبدالفتاح مقلد، التمثيلية الأذاعية بين ماضيها وحاضرها، مكتبة الشباب، القاهرة، 1975.

حسن بحراوي، بنية الشكل الروائي، المركز الثقافي العربي، الطبعة الأولى 1990.

سمیر الحاج شاهين، دراسة الزمن في أدب القرن العشرين، المؤسسة العربية للدراسات و النشر، ط1، 1998.

عبدالرحمن البدوي، الزمان الوجودي، دار النهضة، القاهرة، ط2، 1999.

عبدالملك مرتاض، في نظرية الرواية بحث في تقنيات السرد، عالم المعرفة، ع (240)، كويت، 1990.

عبدالعزيز حمودة، البناء الدرامي، مكتبة الأنجلو، القاهرة، 1982.

غاستون باشلار، جماليات المكان، ت: غالب ملسا، لبنان، 1984.

كمال الدین عید، اعلام ومصطلحات المسرح ، ط1، الاسكندریة‌، 2006.

كوركینیان م.س، موسوعة نظرية الأدب، الدراما، ج4، ط2، دار شؤن التقافة العامة، بغداد، 1986.

كريم رشيد، المكان .. الفضاء .. الحيز، دار سما، الأردن، 1999.

فرحان البلبل، النص المسرحي الكلمة والفعل، أتحاد الكتاب العرب، دمشق، 2003.

مارتن هایدجر، الفلسفة الهوية والذات‌، ت: محمد مزيان، الكلمة للنشر والتوزيع، لبنان، 2015.

ماري إلياس وحنان قصاب، المعجم المسرحي، اعلام ومصطلحات المسرح وفنون العرض مكتبة لبنان للنشر، ط١.

مجيد صالح بك، تاريخ المسرح عبر العصور، دار الثقافة للنشر، ط1، القاهرة، 2002.

محمد حمدي أبراهيم، رحلة الدراما عبر العصور، الدار الدولية، ط1، القاهرة، 2007.

محمد خيري البقاعي، دراسات في النص والتناصية، مركز الانماء الحضاري، الطبعة الاولى، حلب.

محمد عزام، شعرية الخطاب السردي، أتحاد الكتاب العرب، دمشق، 2005.

مجدي وهبة، معجم المصطلحات الفنية في اللغة والأدب، بيروت، 1979.

مجيد حميد الجبوري، البنية الداخلية للمسرح، دار نشر ضفاف، ط1، لبنان، 2013.

نصار محمد، كوفحي قاسم، تذوق الفنون الدرامية، جدارا للكتاب العالمي، ط2، عمان، 2007.

نضال محمد فتحي الشمالي، قرأة النص الأدبي، دار وائل للنشر و التوزیع، الطبعة الاولی، الأردن، ٢٠٠٩.

نفلە حسن احمد العزاوي، تقنیات السرد وألیات تشكیله الفني، عمان، 2011.

التنزيلات

منشور

2022-11-30

كيفية الاقتباس

Abdulghafour Hasan, A. (2022). چێیاتییا هه‌ڤڕكیێ د توخم و ته‌كنیكا درامایێ دا‌ ده‌قێ دڕامایا " خه‌ونا سه‌یدایێ هێژا " یێ (زیاد عابد) وه‌ك نموونه‌ . المجلة الأكاديمية لجامعة نوروز, 12(4), 294–321. https://doi.org/10.25007/ajnu.v12n4a1623

إصدار

القسم

مقالات