نص ئیستاتیكا هونه‌رێ سینه‌مایێ د نمایشا شانۆیێ دا شانۆگه‌ریا (شه‌وی نیشتمانی) وه‌ك نموونه‌

المؤلفون

  • Sardar Fazil Mohammed Amin Salahaddin University - College of Fine Arts- Department of Cinema and Theatre, Kurdistan Region of Iraq
  • Zhilwan Tahir Bapir Salahaddin University - College of Fine Arts - Department of Cinema and Theatre, Kurdistan Region of Iraq

DOI:

https://doi.org/10.25007/ajnu.v13n2a1280

الكلمات المفتاحية:

پشكا چواره‌م پێك هاتیه‌ ژ ده‌رئه‌نجام و لیستا ژێده‌ران.

الملخص

هونه‌رێ شانۆیێ و سینه‌مایێ ژ ئه‌وان هونه‌رانه‌ كو باندۆره‌كا هه‌ره‌ مه‌زن د جیهانێ دا هه‌یه‌ ژ ئه‌وان هونه‌رێن هه‌ره‌ گرنگ دهێنه‌ هژمارتن، ئه‌ڤ هه‌ردوو هونه‌ره‌ هه‌تا راده‌كێ زۆر نێزیكی ئێكن، سینه‌ما و شانۆ ب هه‌مان شێوازن كو ل سه‌ر بنه‌مایێ درامی دهێنه‌ ئاڤاكرن.

        ئه‌ڤ ڤه‌كۆلینه‌ بناڤ و نیشانێن (ئیستاتیكا هونه‌رێ سینه‌مایێ د نمایشا شانۆیێ دا شانۆگه‌ریا شه‌وی نیشتمانی وه‌ك نموونه‌) ڤه‌كۆلینه‌كا شرۆڤه‌كاری وه‌سفییه‌، د ئه‌ڤێ ڤه‌كۆلینێدا ڕۆناهیێ دئێخینه‌ ل سه‌ر ئه‌ڤێ شانۆگه‌ریێ كو دیمه‌نێن سینه‌مایی تێدا هاتینه‌ بكارئینان و نمایشكرن، هه‌ژی ئاماژه ‌پێكرنێیه‌ كو زۆربه‌ی جاران ژ ئه‌گه‌رێ به‌رفره‌ھ بوون و به‌لاڤبوونا رویدانێن درامی دشیاندا نینه‌ لسه‌ر ده‌پێ شانۆیێ بهێته‌ به‌رجه‌سته‌كرن، هه‌ر ژبه‌رهندێ ژبۆ تمامكرنا پێكهاتێ درامی په‌نایێ دبه‌نه‌ به‌ر دیمه‌نێن سینه‌مایی و ب رێكا شاشه‌ی(سكرین)د چارچوڤێ نمایشا شانۆیێ دا پێشانی ته‌ماشه‌ڤانان دده‌ن، ئه‌ڤه‌ژی ته‌كنیكه‌كا هونه‌رێ شانۆیا مۆدێرنه‌ و ئه‌وان گرفتێن ده‌قێن شانۆگه‌ریێ چاره‌سه‌ر دكه‌ت ب ڕێكا دیمه‌نێن سینه‌مایی، دكارین ڤه‌كۆلینێ ب شێوه‌یه‌كێ رێك و پێك ئه‌نجام بده‌ین، ئارمانجا سه‌ره‌كی یا ئه‌ڤێ ڤه‌كۆلینێ وتشتێ مه‌ دڤێت بگه‌هینێ ئه‌وژی به‌رچاڤكرن و گرنگیا ته‌كنیك و تكنۆلۆژیا سینه‌ماییه‌ ئه‌وا دهێته‌ بكارئینان دنمایشا شانۆیێدا.

       ئه‌ڤ ڤه‌كۆلینه‌ ژ چوار پشكا پێكهاتیه، پشكا ئێكێ یا ڤه‌كۆلینێ بریتیه‌ چارچوڤێ میتودیه‌‌ ژ( ئاریشا ڤه‌كۆلینێ، گرنگیا ڤه‌كۆلینێ، ئارمانجا ڤه‌كۆلینێ، سنورێ ڤه‌كۆلینێ)پێكدهێت پشكا دووێ ژ (چارچوڤێ تیوری) پێكهاتیه‌، ئه‌ڤه‌ژی سێ ته‌وه‌ران بخۆڤه‌ دگریت،  د ته‌وه‌رێ ئێكێ دا : به‌حس ل ئیستاتیكا هونه‌رێ سینه‌مایی هاتیه‌كرن وه‌كو ده‌ستپێكا ئه‌ڤی هونه‌ری كا چاوان و ب چ ڕه‌نگ سه‌رهلدایه‌ و وه‌رار كریه‌ تا كو گه‌هشتیه‌ ئاسته‌كێ هه‌ره‌ بلند د جیهانێ دا، د ته‌وه‌رێ دووێ دا : به‌حس ل ئیستاتیكا هونه‌رێ شانۆیێ هاتیه‌كرن، ئه‌ڤه ‌ژی بۆ دیرۆكا شانۆیێ و زانستێ ئیستاتیكێ دزڤریت. كا چاوان د ئه‌ڤی بیاڤیدا گه‌شه‌ كریه‌ و جهێ خۆ دناڤا ئه‌ڤی هونه‌ریدا كریه‌، ته‌وه‌رێ سێیێ : هاتیه‌ ته‌رخانكرن بۆ ئه‌وێ‌ په‌یوه‌ندی و جوداهی دناڤبه‌را شانۆ و سینه‌مایێدا هاتیه‌ به‌حسكرن.

       پشكا سێیێ یا ڤه‌كۆلینێ هاتیه‌ ته‌رخانكرن بۆ شرۆڤه‌كرنا (ئه‌نه‌لایزكرنا) نموونا ڤه‌كۆلینێ، ئه‌وژی بكارئینانا دیمه‌نێن سینه‌مایی د نمایشا شانۆگه‌ریا (شه‌وی نیشتمانی).

      پشكا چوارێ دوماهیك به‌شێ ڤه‌كۆلینێ یه‌ هاتیه‌ ته‌رخانكرن بۆ ده‌رئێخستنا ئه‌نجام و  لیستا ژێده‌ران.

التنزيلات

بيانات التنزيل غير متوفرة بعد.

المراجع

لیستا ژێده‌رێن كوردی:

- زاده‌ حوسین عه‌بدۆڵلأ غه‌ریب، مێژووی سینه‌مای جیهان، به‌رگی یه‌كه‌م، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی رۆشنبیری- هه‌ولێر، 2011.

- گرگانی،گیتا، مێژووی سینه‌ما، وه‌رگێرانی: ستار كه‌ریم، ده‌زگای چاپ و په‌خشی سه‌رده‌م، كوردستان، سلێمانی، 2002.

- عوسمان، عه‌دنان، چیرۆكی سینه‌ما، بڵاوكراوه‌ی: سه‌نته‌ری رۆشنبیری و هونه‌ری قه‌ره‌چوخ_ ژماره‌(6)، چابخانه‌ی مناره‌ چاپكراوه‌ - هه‌ولێر، 2010.

- كه‌ریموك، كورد و سینه‌ما، به‌رێوه‌به‌رایه‌تی چاپخانه‌ی ڕۆشنبیری- هه‌ولێر،2014.

- محه‌مه‌د كاروان، مێژووی سینه‌ما ل نیو سه‌ده‌دا(1895-1950)، ده‌زگای ناوه‌ندی راگه‌یاندنی زانكۆی سلێمانی، به‌رگی یه‌كه‌م، چاپی یه‌كه‌م،2000.

- یاقووب،عه‌لی عوسمان، ئه‌كته‌ر ،درۆستكردنی ڕۆڵ و سایكۆلۆژیای نواندن، چاپخانه‌ی (سه‌رده‌م)، سلێمانی، كوردستان، 2014.

ژێده‌رێن عه‌ره‌بی:

اینز، كریستوفر، المسرح الطلیعی، ت: سامی فكری، اكادیمیة الفنون، وحدة الاصدارات مسرح (8)، القاهرة ، مصر، 1994.

دانسسایجر كین، تقنیات مونتاج السینما والفیدیو، ت: احمد یوسف، المركز القومی للترجمه‌، ط، 1، القاهره‌، 2011.

ت: جمعة حسین، تداخل الاجناس الفن، منشورات امانة عمان الكبری، 2007.

جانیتی،لوی دی، فهم السینما، ت: جعفر علی، دار الرشید للنشر، الجمهوریة العراقیة، وزارة الثقافة والاعلام، 1981.

حمودة، عبدالعزیز، البناء الدرامی، الهئیة المصریة العامة للكتاب، القاهرة، 1998.

سرحان، سمیر، دراسات فی الادب المسرحی، دار غریب للطباعة والنشر، د:ط، 2000.

سلام، هانی ابو الحسن، جمالیات الاخراج بین المسرح والسینما، دار الوفاء لدنیا الطباعة والنشر، ط 1،الاسكندریة، 2008.

عبدالناصر، حسو، الحركة المسرحیة فی التسعینات، منشورات وزارة الثقافة – مدیریة المسارح والموسیقة، دمشق، ط1، 2008.

لوسون،جون هوارد، السینما العملیة الابداعیة، ت: علی ضیاء الدین، دار الشؤن الثقافیة العامة، بغداد، العراق، ط1، 2001.

. الزغبی، لؤی، مدخل الی الصورة والسینما، منشورات الجامعة الانتراخیة السوریة، الجمهوریة العربیة السوریة، 2020.

حمداوی،جمیل، الاخراج المسرحی، الهیئة العربیة للمسرح- الامانة العامة، الشارقة، ط1، 2010.

گوڤار:

- ئه‌تروشی محمد علی، سینه‌ما و راگه‌هاندن، گوڤارا هونه‌ر، ژماره‌- 24، ب هاریكاریا جڤاتا هونه‌ری ل دهۆك دردكه‌ڤیت، دهۆك، چاپخانا هه‌وار- دهۆك، 2004.

- المه‌كتوم، علاء، وه‌رگێران: كاردو، گوڤارا فیلم، وه‌زاره‌تا رۆشنبیری و لاوان، به‌رێوبه‌ریا گشتی سینه‌ما، به‌رێوبه‌رایه‌تی سینه‌مای سلێمانی، ژماره‌: 5، چاپخانه‌ی پیره‌مێرد، 2010.

- ره‌شید‌،هاوری قادر، گوڤارا فیلم، وه‌زاره‌تا رۆشنبیری و لاوان، به‌رێوبه‌ریا گشتی سینه‌ما، به‌رێوبه‌رایه‌تی سینه‌مای سلێمانی، ژماره‌: 5، چاپخانه‌ی پیره‌مێرد، 2010.

ناما ماسته‌ر و دكتورایێ/

- مه‌حمود ئیمان عزه‌ددین، جوانیه‌كانی دروستبوون له‌ نمایشی شانۆیی، هه‌رێمی كوردستان- عێراق، زانكۆی سه‌لاحه‌ددین- هه‌ولێر، نامه‌ی ماسته‌ر، به‌ سه‌رپه‌رشتی: فازل علی موراد جاف، هاتیه‌ به‌لاڤكرن، 2012.

- باپیر ژیلوان طاهر،جمالیة توضیف التقنیات فی شكل العرض المسرحی الكوردی، أطروحة دكتورا غیر منشورة، باشراف الدلیمی، نقرش، جامعة صلاح الدین،كلیة الفنون الجمیلة، اقلیم كوردستان- اربیل، 2016.

التنزيلات

منشور

2024-06-30

كيفية الاقتباس

Fazil Mohammed Amin, S. ., & Tahir Bapir, Z. . (2024). نص ئیستاتیكا هونه‌رێ سینه‌مایێ د نمایشا شانۆیێ دا شانۆگه‌ریا (شه‌وی نیشتمانی) وه‌ك نموونه‌. المجلة الأكاديمية لجامعة نوروز, 13(2), 205–221. https://doi.org/10.25007/ajnu.v13n2a1280

إصدار

القسم

مقالات