سەربورا دەرهێنانا شانۆیێ دناڤبەرا گەشەکرن و بجهئینانێدا نمونە ( روبرت ویلسون 1941- 2020 )
DOI:
https://doi.org/10.25007/ajnu.v13n2a1311الكلمات المفتاحية:
١- نمایشا شانویێ ٢دەرهێنانا شانویێ ٣ڤالاهییا شانویێالملخص
دەرهێنان د نمایشا شانۆیا نویدا بویە پێتڤیەکا زور گرنگ ، بەلکی بویە ستینا سەرەکیا پروسا ئاڤاکرنا ڤالاهیا نمایشێ ، و کارێ دەرهێنەری سنورێن لاسایێن ئاڤأکرنا هەر نمایشەکێ یێن بەزاندن ، و دەرئەنجامێ وێ پێشکەتنا چێبوی دناڤ جیهانا شانۆیێدا ، و گهورین کەتە دیتنا دەرهێنەری بۆ چەوانیا وێنەکرن و ئاڤاکرنا هەر تابلویەکا دیمەنێ شانۆیێ ، و بەرفرەهی کەتە رەهەندێ بیرکرنێ دناڤ مەیدانا ئاشوپیدا ل دەڤ دەرهێنەری ، زێدەباری دیتنێن بێ دوماهیک ، و دگەل خوئاڤاکرنێ ژبۆ خۆ گونجاندن دگەل نویاتیێ ، و پێشکەتنا زانستی و پێشڤەچونا پروسێ ، ئاستێ شیانێن ئاڤاکرنا دیمەنی نمایشێ و بکارئینا کەرەستان گەلەک ژ یا دهاتە پێشبینیکرن بۆ دیتنێ مەزتر لێ هات . ڤەکولین هاتیە دابەشکرن ل سەر سێ بەشان ، بەشێ ئێکێ پێکدئێت ژ کێشا ڤەکولینێ ، ئەو کێشا ژ ڤێ پرسیارێ دئێت : ئەرێ سەربورا دەرهێنانا شانۆیێ چەوان کەشەکر و گەهشتە کارزانیێ ؟ و روبرت ویلسونی چەند کاریگەری ل سەر تێگەهێ نوی یێ دەرهێنانێ کریە ؟ لەورا پێتڤی هاتەخواستن ڤەکولین لسەر (( سەربورا دەرهێنانێ شانۆیێ دناڤبەرا گەشەکرن و بجهئینانێدا - ( روبرت ویلسون ) نمونە )) بێتەکرن ، و گرنگیا ڤەکولێنێ ڤەدگەریت بۆ وێ گهورینا نوی یا کەتیە سیستەمێ ئاڤاکرن و بەرچەستەکرنا نمایشا شانۆگەریێ ، و رولێ گرنگێ دەرهێنەری د دارشتن و رێکخستن و رێڤەبرنا پروسا شانوگەریێ ، و ئامانجا ڤەکولینێ بریتیە ژ ئاشکراکرنا قوناغێن گەشەکرنا پروسا دەرهێنانا شانۆیێ تێرا بوری ، و دەرکەتنا دەرهێنەری ، دگەل کاریگەریا سەربورا نوی یا دەرهێنانێ ل سەر ئاڤاکرنا نمایشا شانوگەریێ ، و سنورێن ڤەکولینێ گەشەکرنا سەربورا دەرهێنانێ و کاریگەریا سەربورا روبرت ویلسونی ل سەر ستایلێ نوی یێ دەرهێنانێ دناڤبەرا سالێن ( 1941 تا 2020 ز )ی ، دگەل پێناسەکرنا زاراڤی دیڤدا پێناسا بجهئینانێ . بەشێ دووێ پێگدئێت ژ سێ پاران و بڤی شێوەی :- پارا ئێکێ : (سەربور و گەشەکرنا دیاردا دەرهێنانا شانۆیێ ) دەستپێدکەت ب رێخوشکرن بۆ تێگەهی ، و قوناغێن براکتیکرنا دیاردا دەرهێنانێ دناڤ کارێ شانویێ دا ب درێژیا دیروکێ و گەشکرن و جهێخوکرنا کارێ دەرهێنەری ، قوناغا ئێکی : دیاردا دەرهێنانێ د شانۆیا گریکی و رومانیدا ، قوناغا دووێ : دیاردا دەرهێنانێ ل ل چاخێن ناڤین و شانۆیا کەنیسێ ، قوناغا سیێ : دیاردا دەرهێنانێ ل دەمێ رینسانسێ تا چاخێ هەژدێ بتایبەت دناڤ شانۆا ئنگلیزی دا ، قوناغا چوارێ : پشتی چاخێ هەژدێ تا چاخێ نوزدێ و دەرکەتنا سیمایێن دەرهێنەری . پارا دووێ : ( سەربورا دەرهێنانێ و پروسا کارزانیا راستەقینە د بوارێ دەرهێنانێدا ) دەستپێدکەت ب خالێن سەرەکی یێن بوینە ئەگەر بۆ کارزان بوونا دەرهێنانێ و دەرکەتن و سەربەخوبونا پیشا دەرهێنەری ، و سەربورا ( دوق ساکس ماینینگن و ئەندرێ ئەنتوان ) ، و تێگەهێ نوى بۆ دەرهێنانێ . پارا سیێ : ( ئاراستێ نوی یێ دەرهێنانێ – ( روبرت ویلسون ) نمونە ) ، دیسان دەستپێدکەت ب ژیان و سەربورا دەرهێنانێ یا دەرهێنەرێ مەزنێ ئەمریکی ( روبرت ویلسون ) ، و تێگەهێ نوی بۆ کارێ دەرهێنەری و پروسا دەرهێنانێ ، و دیارکرنا قوناغێن سەربورا وی برێکا چەند نمایشێن وی یێن شانۆگەری . پاشی بەشێ سیێ پێکدئێت ب دەرئەنجام و راسپاردە و پێشنیان ، و ب ژێدەران و پوختە ب زمانێ عەرەبی و ئنگلیزی ب دوماهیک دئێت .
پوختە :
دەرهێنان د نمایشا شانۆیا نویدا بویە پێتڤیەکا زور گرنگ ، بەلکی بویە ستینا سەرەکیا پروسا ئاڤاکرنا ڤالاهیا نمایشێ ، و کارێ دەرهێنەری سنورێن لاسایێن ئاڤأکرنا هەر نمایشەکێ یێن بەزاندن ، و دەرئەنجامێ وێ پێشکەتنا چێبوی دناڤ جیهانا شانۆیێدا ، و گهورین کەتە دیتنا دەرهێنەری بۆ چەوانیا وێنەکرن و ئاڤاکرنا هەر تابلویەکا دیمەنێ شانۆیێ ، و بەرفرەهی کەتە رەهەندێ بیرکرنێ دناڤ مەیدانا ئاشوپیدا ل دەڤ دەرهێنەری ، زێدەباری دیتنێن بێ دوماهیک ، و دگەل خوئاڤاکرنێ ژبۆ خۆ گونجاندن دگەل نویاتیێ ، و پێشکەتنا زانستی و پێشڤەچونا پروسێ ، ئاستێ شیانێن ئاڤاکرنا دیمەنی نمایشێ و بکارئینا کەرەستان گەلەک ژ یا دهاتە پێشبینیکرن بۆ دیتنێ مەزتر لێ هات . ڤەکولین هاتیە دابەشکرن ل سەر سێ بەشان ، بەشێ ئێکێ پێکدئێت ژ کێشا ڤەکولینێ ، ئەو کێشا ژ ڤێ پرسیارێ دئێت : ئەرێ سەربورا دەرهێنانا شانۆیێ چەوان کەشەکر و گەهشتە کارزانیێ ؟ و روبرت ویلسونی چەند کاریگەری ل سەر تێگەهێ نوی یێ دەرهێنانێ کریە ؟ لەورا پێتڤی هاتەخواستن ڤەکولین لسەر (( سەربورا دەرهێنانێ شانۆیێ دناڤبەرا گەشەکرن و بجهئینانێدا - ( روبرت ویلسون ) نمونە )) بێتەکرن ، و گرنگیا ڤەکولێنێ ڤەدگەریت بۆ وێ گهورینا نوی یا کەتیە سیستەمێ ئاڤاکرن و بەرچەستەکرنا نمایشا شانۆگەریێ ، و رولێ گرنگێ دەرهێنەری د دارشتن و رێکخستن و رێڤەبرنا پروسا شانوگەریێ ، و ئامانجا ڤەکولینێ بریتیە ژ ئاشکراکرنا قوناغێن گەشەکرنا پروسا دەرهێنانا شانۆیێ تێرا بوری ، و دەرکەتنا دەرهێنەری ، دگەل کاریگەریا سەربورا نوی یا دەرهێنانێ ل سەر ئاڤاکرنا نمایشا شانوگەریێ ، و سنورێن ڤەکولینێ گەشەکرنا سەربورا دەرهێنانێ و کاریگەریا سەربورا روبرت ویلسونی ل سەر ستایلێ نوی یێ دەرهێنانێ دناڤبەرا سالێن ( 1941 تا 2020 ز )ی ، دگەل پێناسەکرنا زاراڤی دیڤدا پێناسا بجهئینانێ . بەشێ دووێ پێگدئێت ژ سێ پاران و بڤی شێوەی :- پارا ئێکێ : (سەربور و گەشەکرنا دیاردا دەرهێنانا شانۆیێ ) دەستپێدکەت ب رێخوشکرن بۆ تێگەهی ، و قوناغێن براکتیکرنا دیاردا دەرهێنانێ دناڤ کارێ شانویێ دا ب درێژیا دیروکێ و گەشکرن و جهێخوکرنا کارێ دەرهێنەری ، قوناغا ئێکی : دیاردا دەرهێنانێ د شانۆیا گریکی و رومانیدا ، قوناغا دووێ : دیاردا دەرهێنانێ ل ل چاخێن ناڤین و شانۆیا کەنیسێ ، قوناغا سیێ : دیاردا دەرهێنانێ ل دەمێ رینسانسێ تا چاخێ هەژدێ بتایبەت دناڤ شانۆا ئنگلیزی دا ، قوناغا چوارێ : پشتی چاخێ هەژدێ تا چاخێ نوزدێ و دەرکەتنا سیمایێن دەرهێنەری . پارا دووێ : ( سەربورا دەرهێنانێ و پروسا کارزانیا راستەقینە د بوارێ دەرهێنانێدا ) دەستپێدکەت ب خالێن سەرەکی یێن بوینە ئەگەر بۆ کارزان بوونا دەرهێنانێ و دەرکەتن و سەربەخوبونا پیشا دەرهێنەری ، و سەربورا ( دوق ساکس ماینینگن و ئەندرێ ئەنتوان ) ، و تێگەهێ نوى بۆ دەرهێنانێ . پارا سیێ : ( ئاراستێ نوی یێ دەرهێنانێ – ( روبرت ویلسون ) نمونە ) ، دیسان دەستپێدکەت ب ژیان و سەربورا دەرهێنانێ یا دەرهێنەرێ مەزنێ ئەمریکی ( روبرت ویلسون ) ، و تێگەهێ نوی بۆ کارێ دەرهێنەری و پروسا دەرهێنانێ ، و دیارکرنا قوناغێن سەربورا وی برێکا چەند نمایشێن وی یێن شانۆگەری . پاشی بەشێ سیێ پێکدئێت ب دەرئەنجام و راسپاردە و پێشنیان ، و ب ژێدەران و پوختە ب زمانێ عەرەبی و ئنگلیزی ب دوماهیک دئێت .
التنزيلات
المراجع
( ) نديم معلا محمد، في المسرح - في العرض المسرحي ...في النص المسرحي- قضايا نقدية، ( الاسكندرية: مركز الاسكندية للكتاب ، 2000 ) ، ل 40.
( )جوليان هيلتون، اتجاهات جديدة في المسرح ، ت: أمين الرباط ، ( القاهرة: مركز اللغات و الترجمة اكادمية الفنون، 1995) ، ل 19 .
( ) باميلا هاورد ، ماهي السينوغرافيا المحرر محمد ابو الخير ، ت: محمود كامل ( القاهرة: مركز اللغات و الترجمة ، اكادمية الفنون مطابع المجلس الاعلى للآثار، 2004) ، ل 11 .
( ) محەمەد ئەمين دوسكى، فەرهەنگا سپیرێز ، ( دهوک : دەرگەهێ سپیرێز یێ چاپ و بەلاڤکرنێ ، 2016 ) ، ل 25 .
( ) احمد مختار عمر ، معجم اللغة العربية المعاصرة ، ط1. المجلد (1) ، ( القاهرة: عالم الكتب، 2008 ) ، ل ل 226-227 .
( ) جبران مسعود ، الرائد معجم لغوي عصري ، ط7، ( بيروت: دار العالم للملايين، 1992) ، ل 331 .
( ) لويس معلوف ، النجد في اللغة ، ط 19، ( بيروت: المطبعة الكاثوليكية، 1956) ، ل 127 .
( ) محمد بن ابي بكر بن عبدالقادر الرازي ، مختار الصحاح ، ( بيروت ، دائرة المعاجم في مكتبة لبنان، 1986) ، ل 72 .
( ) كمال الدين عيد ، اعلام و مصطلحات المسرح الاوروبي ، ( الاسكندرية: دار الوفاء لدنيا الطباعة و النشر، 2005) ، ل ل 757 – 758 .
( ) الكسي بوبوف ، التكامل الفني في العرض المسرحي، ت: شريف شاكر ، ( دمشق: وزارة الثقافة و الارشاد القومي، 1976) ، ل 24 .
( ) سعد اردش ، المخرج في المسرح المعاصر ، ( الكويت: عالم المعرفة، 1979) ، ل 16 .
( ) احمد امل ، فن الاخراج المسرحي من الرؤيا الى التطبيق ، ط1 ، ( دمشق : النايا للدراسات و النشر و التوزيع ، 2011 ) ، ل 28 .
( ) حسين علي كاظم ، نظريات الاخراج دراسة في ملامح الاساسية لنظرية الاخراج ، ط1 ( بغداد: من اصدارات مشروع بغداد عاصمة الثقافة العربية، 2013 ) ، ل 11 .
( ) کاردۆ ، فەرهەنگى زاراوى شانۆیى ، چ1 (کەرکووک: چابخانەى ئارابخا، 2006 ) ، ل 103 .
( ) احمد امل ، فن الاخراج المسرحي من الرؤيا الى التطبيق ، ط1 ، ( دمشق: النايا للدراسات و النشر و التوزيع، 2011 ) ، ل 27 .
( ) بۆ پتر پێزانینن بەرێخۆ بدە : قاسم بیاتلی ، الاخراج و فن المسرح الطليعة الاولى في الاخراج المسرحي في اوروبا ، ط1 ، ( عمان: شركة دار الاكادميون للنشر و التوزيع، 2017)، ل 15 .
( ) خالد الخربوطلی. مدخل الى علوم المسرح ، 2009 ، www.sites.google.com ، ل1 .
( ) احمد زكي ، عبقرية الاخراج المسرحي ، ( القاهرة: الهيئة المصرية العامة للكتاب ، 1989 ) ، ل 17 .
( ) عمر فؤاد دوارة ، المخرج بين مسارح الهواة والمحترفين ، ( القاهرة: الهيئة المصرية العامة للكتاب ، 2006 ) ، ل 37 .
( ) وليم شكسبير ، هاملت ، ت: محمد عوض ، ( القاهرة: دار المعارف، 1982 ) ، ل ل 111 – 112 .
( ) (لیون دی سومی 1525-1590) شانۆڤانێ ئیتالی، جوهی یە، وەرگێر و هوزانڤان بوو، ژناڤ خێزانەکا زانا و و نوژدار بەرێ وی کەتە وێژەی، نێزیکی (15) شانوگەریان نڤیسینە، ئێکەم پەرتوک ل سەر هونەرێ شانویێ نڤیسی یە،دبیتە ئەندامێ(Accademia degli Invaghiti )، ژبەرهەمێن وی کومێدیا هەی ، چوار دایلوک، مەتارێ ژنکێ ، کومێدیا کوچەرات ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە :
Harran, Don , Leone de Sommi in Root, Ed, Deane L, Das New: Oxford Unversity , 2001, (www.stringfixer.com), pp 142- 145 .
( ) بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : قاسم بیاتلی ، ژێدەرێ بەرێ ، ل ل 17- 27 .
( ) عبدالرحمان بن زيدان. التجريب في النقد و الدراما. الدار البيضاء: مطبعة النجاح الجديدة ، 2001. ، ل 269 .
( ) ئەندریه ئەنتوان : (1858 – 1943 ) ، شانۆیا ئازاد ( theater liber ) ل پاریس ل (1889) دامەزراند ژ بۆ دەربرین کرن ژ فیانا وی بۆ رزگاربون ژ چافلێکرن و شانۆیا مودە ، پێشکێشکرنا دەقێن نە بەرنیاس یێن نڤیسەرێن گەنج ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : ماري الياس و حنان قصاب حسن. المعجم المسرحي. بيروت: مكتبة لبنان ناشرون، 2006. ، ل 249 .
( ) نادر عبدالله دسة. الاخراج المسرحي ، ط1. عمان: الاعصار للنشر و التوزيع، 2016. ، ل 139 .
( ) بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : قاسم بیاتلی ، ژێدەرێ بەرێ ، ل ل 31- 32 .
( ) ماري الياس و حنان قصاب حسن ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 419 .
( ) محمود ابو دومة ، تحولات المشهد المسرحي الممثل و المخرج ، ( القاهرة: الهيئة المصرية للكتاب، 2009) ، ل 19 .
( ) 2 احمد زكي ، عبقرية الاخراج المسرحي ، ( القاهرة: الهيئة المصرية العامة للكتاب، 1989) ، ل ل 14 – 15 .
( ) 2 سعد اردش ، المخرج في المسرح المعاصر ، ( الكويت: عالم المعرفة، 1979) ، ل 36 .
( ) بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : محمود ابو دومة ، ژێدەرێ بەرێ ، ل ل 19-20 .
( ) بدري حسون فريد ؛ سامي عبدالحميد ، مبادئ الاخراج المسرحي ، ( بغداد: وزارة التعليم العالي، 1980) ، ل 14 .
( ) احمد ابراهيم ، الدراما و الفرجة المسرحية، ( الاسكندرية: دار الوفاء لدنيا الطباعة و النشر، 2005) ، ل 61 .
( ) عبدالرحمان بن زيدان. التجريب في النقد و الدراما. الدار البيضاء: مطبعة النجاح الجديدة ، 2001. ، ل 269 .
( ) قاسم بیاتلی ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 28 .
( )بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : حسين علي كاظم ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 13 .
( ) قاسم بیاتلی ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 28 – 29 .
( ) احمد قاجة، المدارس المسرحية و طرق إخراجها منذ الاغريق حتى العصر الحاضر ، ط1، ( دمشق: نور للطباعة والنشر
والدراسات، 2006-2007 ) ، ل 256 .
( )حسين علي كاظم ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 12 .
( ) جاک کوبو ( 1879 – 1949 ) ، کەسەکێ فرەنسیە ، کارێ خۆ دەستپێکریە وەک رەخنەگر و و سەرنڤیسەرێ گوڤارا
فرەنسی یا نوی ، وەک چاکسازەکێ شانۆیێ دەرکەت ، گەلەک کاریگەری ل بزاڤا شانۆیا فرەنسی کر ، دیڤدا کارڤەدانا وێ گەهشتە شانۆیا جیهانی ، ل سالا ( 1913 ) شانۆیا ( ئەلڤیێهـ کولومبێهـ ) دامەزراند ژبۆ بەرچەستەکرنا پرێنسیپ و رێسایێن نوی ، ڤەکولین و پەرتوکێن ( ئاپیا )ی ، و ( گریک )ی خواندینە ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : محمود ابو دومة، ژێدەرێ بەرێ ، ل 33 .
( ) لطفي قام ،المسرح الفرنسي المعاصر ، ( الاسكندرية: الدار القومية للطباعة والنشر، 1964) ، ل 75 .
( ) روبرت ویلسون ل سالا 1941 ل تکساس ژدایک بویە، ژبو رازیکرنا ل سالا 1959 دچیتە زانکویا تکساس و بوارێ رێڤەبرنا کاران دخوینیت لێ تمامناکەت، چەندمەهەکان لبەردەستێ هونەرمەندێ فرەنسی یێ دەربرینکەر و رویتکری(جورج مکنیل ) ڤەکولین وشروڤەکرنا تابلویێ دخوینیت، پاشی ڤەدگەریتە ئەمریکا و ئەندازەیا بیناسازی ل پەیمانگەها براک دخوینیت، و ل سالا 1966دەردچیت سەرەرای بێزرابون و بزاڤا خوکوشتنێ، و ئێکەم کارێ وی یێ بیناسازی یێ سریالی بوو ، هەر ل قوناغا دواناڤنجی کارێ شانویا زاروکان دکەت ، و دگەل زاروکان دەقان دنڤیسیت، ل سالا 1993 ئێکەم خەلاتێ پەیکەرسازی وەردگریت، کارێن وی یێن سەرنجا بینەری راکێشای لسالا 1969ێ (پاشایێ ئسپانیا ، دەم ژ ژیانا شیگمون فرویدی) ، ناڤداربونا وی ڤەدگەریت بۆ شانۆگەریا ( بەرێخودانا کەری – The glance of the Deaf ) ل سالا 1971ێ، کویا بێ ئاخفتن بوو، ویلسونی پتر ژ 140 شانوگەریان داهێناینە ، ژوان شانوگەریا ( ڤکتوریا پاشا ) ل سالا 1974ێ ، شانوگەریا ( ئەنشتاین ل بەرلێڤا دەریایێ) ل سالا 1976، هەروەسا ژکارێن شانویا جیهانی (خاتون بێتەر فلای ، دوکێ کەلا بلوبیرد ، ئورفیوس) ، هەروەسا دناڤبەرا سالا 2000ێ تا 2010ێ دەرهێنان بۆ 15 فلمێن سینەمای کریە ، ژوان ( Alcesta , Orpheus , Eurydice ) ، نها دگەل باشترین ئەکتەر و سترانبێژێن ئوپرایێ کار دکەت، ل روسیا چیروکێن ئەڤسانەێن پوشکینی کاردکەت و داخباری فلکلورێ روسی دبیت، زور ناڤدار دبیت ل ئەوروپا و پتر ژ 60 خەلاتێن جیهانی وەرگرتینە ، ژوان ( خەلاتێ دەزگەهێ گوگنهام 1971 و 1980) ، ( خەلاتێ دەزگەهێ روکفلر 1975 ) ، خەلاتێ شێرێ زێری ل بینالی ل بنقیە ئیتالیا 1993)، ویلسون ئەندامێ ئەکادمیا ئەمریکی یا هونەرانە ، و ل سالا 2002ێ نازناڤێ پلا نشتیمانی یێ هەژی د ئەدەب و هونەری ل فرونسا وەرگرتیە ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە :
Shevtsova, Maria. ROBERT WILSON, Vol, First, )London and New York: Routledge, 2007) , pp 1-15 .
( ) كريستوفر اينز ، المسرح الطليعي من 1982 حتى 1992، المترجمون سامح فكري ،( القاهرة: مركز اللغات والترجمة- اكادمية الفنون، 1996) ، ل 386 .
( ) بیرد هوفمان : ماموستا سەما و موزیکێ یە ، دژیێ حەفتێ سالیێ دابوو دەما ویلسون ل ژیێ هەڤدە سالی دا دگەل روینشتی ، وچارەسەریا ویکری ژ ترتریا ئەزمانی، و رزگارکرنا وی ژ سترێزێ ب رێکا خاڤکرنێ و بەردانا ئێنرجیێ ، وشینتلێن وێ ل سەر شانویا وی یا لڤاندنێ ماین ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە :
Shevtsova, Maria. ROBERT WILSON, Vol, First, )London and New York: Routledge, 2007) , p1 .
( ) نك كاي ، مابعد الحداثة والفنون الادائية ،ط2 ، ت: نهاد صليحة ، ( القاهرة: الهيئة المصرية العامة للكتاب، 1999) ، ل 71 .
( ) بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : نك كاي ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 72 .
( ) احمد سخسوخ ، التجريب المسرحي في اطار مهرجان فينا الدولي للفنون ، (القاهرة: مطابع هيئة الاثار المصرية، 1989) ، ل ل 96-97 .
( ) كريستوفر اينز ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 382 .
( ) محمود ابو دومة ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 113 .
( ) كريستوفر اينز ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 388 .
( ) هەمان ژێدەر ، ل 388 .
( ) ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : نك كاي ، ژێدەرێ بەرێ ، ل ل 107- 110 .
( ) ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : محمود ابو دومة ، ژێدەرێ بەرێ ، ل ل 111- 112 .
( ) 2 كريستوفر اينز. المسرح الطليعي من 1982 حتى 1992 ، ت: سامح فكري ( القاهرة: مركز اللغات والترجمة- اكادمية الفنون، 1996 ) ، ل 392 .
( ) نك كاي ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 105 .
( ) كولين كونسل. علامات الاداء المسرحي - مقدمة في مسرح القرن العشرين ،ت: امين حسين الرباط. ( القاهرة: د . ت ) ، ل 287 .
( ) نك كاي ، ژێدەرێ بەریێ ، ل 103 .
( ) كريستوفر اينز ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 389 .
( ) محمود ابو دومة ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 112 .
( ) نك كاي ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 103 .
( ) كريستوفر اينز ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 397 .
التنزيلات
منشور
كيفية الاقتباس
إصدار
القسم
الرخصة
الحقوق الفكرية (c) 2024 المجلة الأكاديمية لجامعة نوروز
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
هذا العمل مرخص بموجب Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
بيان الحقوق الفكرية
حقوق التأليف
يوافق المؤلفون الذين ينشرون في هذه المجلة على المصطلحات التالية:
١. يحتفظ المؤلفون بحقوق الطبع والنشر ومنح حق المجلة في النشر الأول مع العمل المرخص له في نفس الوقت بموجب ترخيص المشاع الإبداعي [سيسي بي-نك-ند 4.0] الذي يسمح للآخرين بمشاركة العمل مع الإقرار بحقوق التأليف والنشر الأولي في هذه المجلة.
٢. يمكن للمؤلفين الدخول في ترتيبات تعاقدية إضافية منفصلة للتوزيع غير الحصري للنسخة المنشورة من المجلة من العمل (على سبيل المثال، نشرها في مستودع مؤسسي أو نشرها في كتاب) مع الإقرار بنسخة أولية نشر في هذه المجلة.
٣. يسمح للمؤلفين وتشجيعهم على نشر عملهم عبر الإنترنت (على سبيل المثال، في المستودعات المؤسسية أو على موقعهم على الويب) قبل وأثناء عملية التقديم، حيث يمكن أن يؤدي إلى التبادلات الإنتاجية، فضلا عن الاستشهاد المبكر والأكبر للعمل المنشورة ( انظر تأثير النفاذ المفتوح).
نقل حقوق الطبع والنشر
بيان الخصوصية
المجلة الأكاديمية لجامعة نوروز ملتزمة بحماية خصوصية مستخدمي موقع المجلة هذا. سيتم استخدام الأسماء والتفاصيل الشخصية وعناوين البريد الإلكتروني التي تم إدخالها في هذا الموقع الإلكتروني فقط للأغراض المعلنة لهذه المجلة ولن يتم إتاحتها لأطراف ثالثة بدون إذن المستخدم أو الإجراءات القانونية الواجبة. موافقة المستخدمين مطلوبة لتلقي الاتصالات من المجلة الأكاديمية لجامعة نوروز للأغراض المعلنة للمجلة. ويمكن توجيه الاستفسارات المتعلقة بالخصوص إلى [email protected]