سەربورا دەرهێنانا شانۆیێ دناڤبەرا گەشەکرن و بجهئینانێدا نمونە ( روبرت ویلسون 1941- 2020 )

المؤلفون

  • Nawzad Mikael Issa زانکۆی دۆهوک، کۆلێژی زانستە مرۆییەکان، بەشی دراما، پارێزگاری دۆهوک، کوردستانی عێراق
  • Shokria Rasol Ibrahim زانکۆی دۆهوک، کۆلێژی زانستە مرۆییەکان، بەشی دراما، پارێزگاری دۆهوک، کوردستانی عێراق

DOI:

https://doi.org/10.25007/ajnu.v13n2a1311

الكلمات المفتاحية:

١- نمایشا شانویێ ٢دەرهێنانا شانویێ ٣ڤالاهییا شانویێ

الملخص

دەرهێنان د نمایشا شانۆیا نویدا بویە پێتڤیەکا زور گرنگ ، بەلکی بویە ستینا سەرەکیا پروسا ئاڤاکرنا ڤالاهیا نمایشێ ، و کارێ دەرهێنەری سنورێن لاسایێن ئاڤأکرنا هەر نمایشەکێ یێن بەزاندن ، و دەرئەنجامێ وێ پێشکەتنا چێبوی دناڤ جیهانا شانۆیێدا ، و گهورین کەتە دیتنا دەرهێنەری بۆ چەوانیا وێنەکرن و ئاڤاکرنا هەر تابلویەکا دیمەنێ شانۆیێ ، و بەرفرەهی کەتە رەهەندێ بیرکرنێ دناڤ مەیدانا ئاشوپیدا ل دەڤ دەرهێنەری ، زێدەباری دیتنێن بێ دوماهیک ، و دگەل خوئاڤاکرنێ ژبۆ خۆ گونجاندن دگەل نویاتیێ ، و پێشکەتنا زانستی و پێشڤەچونا پروسێ ، ئاستێ شیانێن ئاڤاکرنا دیمەنی نمایشێ و بکارئینا کەرەستان گەلەک ژ یا دهاتە پێشبینیکرن بۆ دیتنێ مەزتر لێ هات . ڤەکولین هاتیە دابەشکرن ل سەر سێ بەشان ، بەشێ ئێکێ پێکدئێت ژ کێشا ڤەکولینێ ، ئەو کێشا ژ ڤێ پرسیارێ دئێت : ئەرێ سەربورا دەرهێنانا شانۆیێ چەوان کەشەکر و گەهشتە کارزانیێ ؟ و روبرت ویلسونی چەند کاریگەری ل سەر تێگەهێ نوی یێ دەرهێنانێ کریە ؟ لەورا پێتڤی هاتەخواستن ڤەکولین لسەر (( سەربورا دەرهێنانێ شانۆیێ دناڤبەرا گەشەکرن و بجهئینانێدا  - ( روبرت ویلسون ) نمونە )) بێتەکرن ، و گرنگیا ڤەکولێنێ ڤەدگەریت بۆ وێ گهورینا نوی یا کەتیە سیستەمێ ئاڤاکرن و بەرچەستەکرنا نمایشا شانۆگەریێ ، و رولێ گرنگێ دەرهێنەری د دارشتن و رێکخستن و رێڤەبرنا پروسا شانوگەریێ ، و ئامانجا ڤەکولینێ بریتیە ژ ئاشکراکرنا قوناغێن گەشەکرنا پروسا دەرهێنانا شانۆیێ تێرا بوری ، و دەرکەتنا دەرهێنەری ، دگەل کاریگەریا سەربورا نوی یا دەرهێنانێ ل سەر ئاڤاکرنا نمایشا شانوگەریێ ، و سنورێن ڤەکولینێ گەشەکرنا سەربورا دەرهێنانێ و کاریگەریا سەربورا روبرت ویلسونی ل سەر ستایلێ نوی یێ دەرهێنانێ دناڤبەرا سالێن ( 1941 تا 2020 ز )ی ، دگەل پێناسەکرنا زاراڤی دیڤدا پێناسا بجهئینانێ . بەشێ دووێ پێگدئێت ژ سێ پاران و بڤی شێوەی :- پارا ئێکێ : (سەربور و گەشەکرنا دیاردا دەرهێنانا شانۆیێ ) دەستپێدکەت ب رێخوشکرن بۆ تێگەهی ، و قوناغێن براکتیکرنا دیاردا دەرهێنانێ دناڤ کارێ شانویێ دا ب درێژیا دیروکێ و گەشکرن و جهێخوکرنا کارێ دەرهێنەری ، قوناغا ئێکی : دیاردا دەرهێنانێ د شانۆیا گریکی و رومانیدا ، قوناغا دووێ : دیاردا دەرهێنانێ ل ل چاخێن ناڤین و شانۆیا کەنیسێ ، قوناغا سیێ : دیاردا دەرهێنانێ ل دەمێ رینسانسێ تا چاخێ هەژدێ بتایبەت دناڤ شانۆا ئنگلیزی دا ، قوناغا چوارێ : پشتی چاخێ هەژدێ تا چاخێ نوزدێ و دەرکەتنا سیمایێن دەرهێنەری . پارا دووێ : ( سەربورا دەرهێنانێ و پروسا کارزانیا راستەقینە د بوارێ دەرهێنانێدا ) دەستپێدکەت ب خالێن سەرەکی یێن بوینە ئەگەر بۆ کارزان بوونا دەرهێنانێ و دەرکەتن و سەربەخوبونا پیشا دەرهێنەری ، و سەربورا ( دوق ساکس ماینینگن و ئەندرێ ئەنتوان ) ، و تێگەهێ نوى بۆ دەرهێنانێ . پارا سیێ : ( ئاراستێ نوی یێ دەرهێنانێ – ( روبرت ویلسون ) نمونە ) ، دیسان دەستپێدکەت ب ژیان و سەربورا دەرهێنانێ یا دەرهێنەرێ مەزنێ ئەمریکی ( روبرت ویلسون ) ، و تێگەهێ نوی بۆ کارێ دەرهێنەری و پروسا دەرهێنانێ ، و دیارکرنا قوناغێن سەربورا وی برێکا چەند نمایشێن وی یێن شانۆگەری . پاشی بەشێ سیێ پێکدئێت ب دەرئەنجام و راسپاردە و پێشنیان ، و ب ژێدەران و پوختە ب زمانێ عەرەبی و ئنگلیزی ب دوماهیک دئێت .

پوختە :

دەرهێنان د نمایشا شانۆیا نویدا بویە پێتڤیەکا زور گرنگ ، بەلکی بویە ستینا سەرەکیا پروسا ئاڤاکرنا ڤالاهیا نمایشێ ، و کارێ دەرهێنەری سنورێن لاسایێن ئاڤأکرنا هەر نمایشەکێ یێن بەزاندن ، و دەرئەنجامێ وێ پێشکەتنا چێبوی دناڤ جیهانا شانۆیێدا ، و گهورین کەتە دیتنا دەرهێنەری بۆ چەوانیا وێنەکرن و ئاڤاکرنا هەر تابلویەکا دیمەنێ شانۆیێ ، و بەرفرەهی کەتە رەهەندێ بیرکرنێ دناڤ مەیدانا ئاشوپیدا ل دەڤ دەرهێنەری ، زێدەباری دیتنێن بێ دوماهیک ، و دگەل خوئاڤاکرنێ ژبۆ خۆ گونجاندن دگەل نویاتیێ ، و پێشکەتنا زانستی و پێشڤەچونا پروسێ ، ئاستێ شیانێن ئاڤاکرنا دیمەنی نمایشێ و بکارئینا کەرەستان گەلەک ژ یا دهاتە پێشبینیکرن بۆ دیتنێ مەزتر لێ هات . ڤەکولین هاتیە دابەشکرن ل سەر سێ بەشان ، بەشێ ئێکێ پێکدئێت ژ کێشا ڤەکولینێ ، ئەو کێشا ژ ڤێ پرسیارێ دئێت : ئەرێ سەربورا دەرهێنانا شانۆیێ چەوان کەشەکر و گەهشتە کارزانیێ ؟ و روبرت ویلسونی چەند کاریگەری ل سەر تێگەهێ نوی یێ دەرهێنانێ کریە ؟ لەورا پێتڤی هاتەخواستن ڤەکولین لسەر (( سەربورا دەرهێنانێ شانۆیێ دناڤبەرا گەشەکرن و بجهئینانێدا  - ( روبرت ویلسون ) نمونە )) بێتەکرن ، و گرنگیا ڤەکولێنێ ڤەدگەریت بۆ وێ گهورینا نوی یا کەتیە سیستەمێ ئاڤاکرن و بەرچەستەکرنا نمایشا شانۆگەریێ ، و رولێ گرنگێ دەرهێنەری د دارشتن و رێکخستن و رێڤەبرنا پروسا شانوگەریێ ، و ئامانجا ڤەکولینێ بریتیە ژ ئاشکراکرنا قوناغێن گەشەکرنا پروسا دەرهێنانا شانۆیێ تێرا بوری ، و دەرکەتنا دەرهێنەری ، دگەل کاریگەریا سەربورا نوی یا دەرهێنانێ ل سەر ئاڤاکرنا نمایشا شانوگەریێ ، و سنورێن ڤەکولینێ گەشەکرنا سەربورا دەرهێنانێ و کاریگەریا سەربورا روبرت ویلسونی ل سەر ستایلێ نوی یێ دەرهێنانێ دناڤبەرا سالێن ( 1941 تا 2020 ز )ی ، دگەل پێناسەکرنا زاراڤی دیڤدا پێناسا بجهئینانێ . بەشێ دووێ پێگدئێت ژ سێ پاران و بڤی شێوەی :- پارا ئێکێ : (سەربور و گەشەکرنا دیاردا دەرهێنانا شانۆیێ ) دەستپێدکەت ب رێخوشکرن بۆ تێگەهی ، و قوناغێن براکتیکرنا دیاردا دەرهێنانێ دناڤ کارێ شانویێ دا ب درێژیا دیروکێ و گەشکرن و جهێخوکرنا کارێ دەرهێنەری ، قوناغا ئێکی : دیاردا دەرهێنانێ د شانۆیا گریکی و رومانیدا ، قوناغا دووێ : دیاردا دەرهێنانێ ل ل چاخێن ناڤین و شانۆیا کەنیسێ ، قوناغا سیێ : دیاردا دەرهێنانێ ل دەمێ رینسانسێ تا چاخێ هەژدێ بتایبەت دناڤ شانۆا ئنگلیزی دا ، قوناغا چوارێ : پشتی چاخێ هەژدێ تا چاخێ نوزدێ و دەرکەتنا سیمایێن دەرهێنەری . پارا دووێ : ( سەربورا دەرهێنانێ و پروسا کارزانیا راستەقینە د بوارێ دەرهێنانێدا ) دەستپێدکەت ب خالێن سەرەکی یێن بوینە ئەگەر بۆ کارزان بوونا دەرهێنانێ و دەرکەتن و سەربەخوبونا پیشا دەرهێنەری ، و سەربورا ( دوق ساکس ماینینگن و ئەندرێ ئەنتوان ) ، و تێگەهێ نوى بۆ دەرهێنانێ . پارا سیێ : ( ئاراستێ نوی یێ دەرهێنانێ – ( روبرت ویلسون ) نمونە ) ، دیسان دەستپێدکەت ب ژیان و سەربورا دەرهێنانێ یا دەرهێنەرێ مەزنێ ئەمریکی ( روبرت ویلسون ) ، و تێگەهێ نوی بۆ کارێ دەرهێنەری و پروسا دەرهێنانێ ، و دیارکرنا قوناغێن سەربورا وی برێکا چەند نمایشێن وی یێن شانۆگەری . پاشی بەشێ سیێ پێکدئێت ب دەرئەنجام و راسپاردە و پێشنیان ، و ب ژێدەران و پوختە ب زمانێ عەرەبی و ئنگلیزی ب دوماهیک دئێت .

التنزيلات

بيانات التنزيل غير متوفرة بعد.

المراجع

( ) نديم معلا محمد، في المسرح - في العرض المسرحي ...في النص المسرحي- قضايا نقدية، ( الاسكندرية: مركز الاسكندية للكتاب ، 2000 ) ، ل 40.

( )جوليان هيلتون، اتجاهات جديدة في المسرح ، ت: أمين الرباط ، ( القاهرة: مركز اللغات و الترجمة اكادمية الفنون، 1995) ، ل 19 .

( ) باميلا هاورد ، ماهي السينوغرافيا المحرر محمد ابو الخير ، ت: محمود كامل ( القاهرة: مركز اللغات و الترجمة ، اكادمية الفنون مطابع المجلس الاعلى للآثار، 2004) ، ل 11 .

( ) محەمەد ئەمين دوسكى، فەرهەنگا سپیرێز ، ( دهوک : دەرگەهێ سپیرێز یێ چاپ و بەلاڤکرنێ ، 2016 ) ، ل 25 .

( ) احمد مختار عمر ، معجم اللغة العربية المعاصرة ، ط1. المجلد (1) ، ( القاهرة: عالم الكتب، 2008 ) ، ل ل 226-227 .

( ) جبران مسعود ، الرائد معجم لغوي عصري ، ط7، ( بيروت: دار العالم للملايين، 1992) ، ل 331 .

( ) لويس معلوف ، النجد في اللغة ، ط 19، ( بيروت: المطبعة الكاثوليكية، 1956) ، ل 127 .

( ) محمد بن ابي بكر بن عبدالقادر الرازي ، مختار الصحاح ، ( بيروت ، دائرة المعاجم في مكتبة لبنان، 1986) ، ل 72 .

( ) كمال الدين عيد ، اعلام و مصطلحات المسرح الاوروبي ، ( الاسكندرية: دار الوفاء لدنيا الطباعة و النشر، 2005) ، ل ل 757 – 758 .

( ) الكسي بوبوف ، التكامل الفني في العرض المسرحي، ت: شريف شاكر ، ( دمشق: وزارة الثقافة و الارشاد القومي، 1976) ، ل 24 .

( ) سعد اردش ، المخرج في المسرح المعاصر ، ( الكويت: عالم المعرفة، 1979) ، ل 16 .

( ) احمد امل ، فن الاخراج المسرحي من الرؤيا الى التطبيق ، ط1 ، ( دمشق : النايا للدراسات و النشر و التوزيع ، 2011 ) ، ل 28 .

( ) حسين علي كاظم ، نظريات الاخراج دراسة في ملامح الاساسية لنظرية الاخراج ، ط1 ( بغداد: من اصدارات مشروع بغداد عاصمة الثقافة العربية، 2013 ) ، ل 11 .

( ) کاردۆ ، فەرهەنگى زاراوى شانۆیى ، چ1 (کەرکووک: چابخانەى ئارابخا، 2006 ) ، ل 103 .

( ) احمد امل ، فن الاخراج المسرحي من الرؤيا الى التطبيق ، ط1 ، ( دمشق: النايا للدراسات و النشر و التوزيع، 2011 ) ، ل 27 .

( ) بۆ پتر پێزانینن بەرێخۆ بدە : قاسم بیاتلی ، الاخراج و فن المسرح الطليعة الاولى في الاخراج المسرحي في اوروبا ، ط1 ، ( عمان: شركة دار الاكادميون للنشر و التوزيع، 2017)، ل 15 .

( ) خالد الخربوطلی. مدخل الى علوم المسرح ، 2009 ، www.sites.google.com ، ل1 .

( ) احمد زكي ، عبقرية الاخراج المسرحي ، ( القاهرة: الهيئة المصرية العامة للكتاب ، 1989 ) ، ل 17 .

( ) عمر فؤاد دوارة ، المخرج بين مسارح الهواة والمحترفين ، ( القاهرة: الهيئة المصرية العامة للكتاب ، 2006 ) ، ل 37 .

( ) وليم شكسبير ، هاملت ، ت: محمد عوض ، ( القاهرة: دار المعارف، 1982 ) ، ل ل 111 – 112 .

( ) (لیون دی سومی 1525-1590) شانۆڤانێ ئیتالی، جوهی یە، وەرگێر و هوزانڤان بوو، ژناڤ خێزانەکا زانا و و نوژدار بەرێ وی کەتە وێژەی، نێزیکی (15) شانوگەریان نڤیسینە، ئێکەم پەرتوک ل سەر هونەرێ شانویێ نڤیسی یە،دبیتە ئەندامێ(Accademia degli Invaghiti )، ژبەرهەمێن وی کومێدیا هەی ، چوار دایلوک، مەتارێ ژنکێ ، کومێدیا کوچەرات ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە :

Harran, Don , Leone de Sommi in Root, Ed, Deane L, Das New: Oxford Unversity , 2001, (www.stringfixer.com), pp 142- 145 .

( ) بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : قاسم بیاتلی ، ژێدەرێ بەرێ ، ل ل 17- 27 .

( ) عبدالرحمان بن زيدان. التجريب في النقد و الدراما. الدار البيضاء: مطبعة النجاح الجديدة ، 2001. ، ل 269 .

( ) ئەندریه ئەنتوان : (1858 – 1943 ) ، شانۆیا ئازاد ( theater liber ) ل پاریس ل (1889) دامەزراند ژ بۆ دەربرین کرن ژ فیانا وی بۆ رزگاربون ژ چافلێکرن و شانۆیا مودە ، پێشکێشکرنا دەقێن نە بەرنیاس یێن نڤیسەرێن گەنج ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : ماري الياس و حنان قصاب حسن. المعجم المسرحي. بيروت: مكتبة لبنان ناشرون، 2006. ، ل 249 .

( ) نادر عبدالله دسة. الاخراج المسرحي ، ط1. عمان: الاعصار للنشر و التوزيع، 2016. ، ل 139 .

( ) بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : قاسم بیاتلی ، ژێدەرێ بەرێ ، ل ل 31- 32 .

( ) ماري الياس و حنان قصاب حسن ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 419 .

( ) محمود ابو دومة ، تحولات المشهد المسرحي الممثل و المخرج ، ( القاهرة: الهيئة المصرية للكتاب، 2009) ، ل 19 .

( ) 2 احمد زكي ، عبقرية الاخراج المسرحي ، ( القاهرة: الهيئة المصرية العامة للكتاب، 1989) ، ل ل 14 – 15 .

( ) 2 سعد اردش ، المخرج في المسرح المعاصر ، ( الكويت: عالم المعرفة، 1979) ، ل 36 .

( ) بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : محمود ابو دومة ، ژێدەرێ بەرێ ، ل ل 19-20 .

( ) بدري حسون فريد ؛ سامي عبدالحميد ، مبادئ الاخراج المسرحي ، ( بغداد: وزارة التعليم العالي، 1980) ، ل 14 .

( ) احمد ابراهيم ، الدراما و الفرجة المسرحية، ( الاسكندرية: دار الوفاء لدنيا الطباعة و النشر، 2005) ، ل 61 .

( ) عبدالرحمان بن زيدان. التجريب في النقد و الدراما. الدار البيضاء: مطبعة النجاح الجديدة ، 2001. ، ل 269 .

( ) قاسم بیاتلی ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 28 .

( )بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : حسين علي كاظم ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 13 .

( ) قاسم بیاتلی ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 28 – 29 .

( ) احمد قاجة، المدارس المسرحية و طرق إخراجها منذ الاغريق حتى العصر الحاضر ، ط1، ( دمشق: نور للطباعة والنشر

والدراسات، 2006-2007 ) ، ل 256 .

( )حسين علي كاظم ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 12 .

( ) جاک کوبو ( 1879 – 1949 ) ، کەسەکێ فرەنسیە ، کارێ خۆ دەستپێکریە وەک رەخنەگر و و سەرنڤیسەرێ گوڤارا

فرەنسی یا نوی ، وەک چاکسازەکێ شانۆیێ دەرکەت ، گەلەک کاریگەری ل بزاڤا شانۆیا فرەنسی کر ، دیڤدا کارڤەدانا وێ گەهشتە شانۆیا جیهانی ، ل سالا ( 1913 ) شانۆیا ( ئەلڤیێهـ کولومبێهـ ) دامەزراند ژبۆ بەرچەستەکرنا پرێنسیپ و رێسایێن نوی ، ڤەکولین و پەرتوکێن ( ئاپیا )ی ، و ( گریک )ی خواندینە ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : محمود ابو دومة، ژێدەرێ بەرێ ، ل 33 .

( ) لطفي قام ،المسرح الفرنسي المعاصر ، ( الاسكندرية: الدار القومية للطباعة والنشر، 1964) ، ل 75 .

( ) روبرت ویلسون ل سالا 1941 ل تکساس ژدایک بویە، ژبو رازیکرنا ل سالا 1959 دچیتە زانکویا تکساس و بوارێ رێڤەبرنا کاران دخوینیت لێ تمامناکەت، چەندمەهەکان لبەردەستێ هونەرمەندێ فرەنسی یێ دەربرینکەر و رویتکری(جورج مکنیل ) ڤەکولین وشروڤەکرنا تابلویێ دخوینیت، پاشی ڤەدگەریتە ئەمریکا و ئەندازەیا بیناسازی ل پەیمانگەها براک دخوینیت، و ل سالا 1966دەردچیت سەرەرای بێزرابون و بزاڤا خوکوشتنێ، و ئێکەم کارێ وی یێ بیناسازی یێ سریالی بوو ، هەر ل قوناغا دواناڤنجی کارێ شانویا زاروکان دکەت ، و دگەل زاروکان دەقان دنڤیسیت، ل سالا 1993 ئێکەم خەلاتێ پەیکەرسازی وەردگریت، کارێن وی یێن سەرنجا بینەری راکێشای لسالا 1969ێ (پاشایێ ئسپانیا ، دەم ژ ژیانا شیگمون فرویدی) ، ناڤداربونا وی ڤەدگەریت بۆ شانۆگەریا ( بەرێخودانا کەری – The glance of the Deaf ) ل سالا 1971ێ، کویا بێ ئاخفتن بوو، ویلسونی پتر ژ 140 شانوگەریان داهێناینە ، ژوان شانوگەریا ( ڤکتوریا پاشا ) ل سالا 1974ێ ، شانوگەریا ( ئەنشتاین ل بەرلێڤا دەریایێ) ل سالا 1976، هەروەسا ژکارێن شانویا جیهانی (خاتون بێتەر فلای ، دوکێ کەلا بلوبیرد ، ئورفیوس) ، هەروەسا دناڤبەرا سالا 2000ێ تا 2010ێ دەرهێنان بۆ 15 فلمێن سینەمای کریە ، ژوان ( Alcesta , Orpheus , Eurydice ) ، نها دگەل باشترین ئەکتەر و سترانبێژێن ئوپرایێ کار دکەت، ل روسیا چیروکێن ئەڤسانەێن پوشکینی کاردکەت و داخباری فلکلورێ روسی دبیت، زور ناڤدار دبیت ل ئەوروپا و پتر ژ 60 خەلاتێن جیهانی وەرگرتینە ، ژوان ( خەلاتێ دەزگەهێ گوگنهام 1971 و 1980) ، ( خەلاتێ دەزگەهێ روکفلر 1975 ) ، خەلاتێ شێرێ زێری ل بینالی ل بنقیە ئیتالیا 1993)، ویلسون ئەندامێ ئەکادمیا ئەمریکی یا هونەرانە ، و ل سالا 2002ێ نازناڤێ پلا نشتیمانی یێ هەژی د ئەدەب و هونەری ل فرونسا وەرگرتیە ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە :

Shevtsova, Maria. ROBERT WILSON, Vol, First, )London and New York: Routledge, 2007) , pp 1-15 .

( ) كريستوفر اينز ، المسرح الطليعي من 1982 حتى 1992، المترجمون سامح فكري ،( القاهرة: مركز اللغات والترجمة- اكادمية الفنون، 1996) ، ل 386 .

( ) بیرد هوفمان : ماموستا سەما و موزیکێ یە ، دژیێ حەفتێ سالیێ دابوو دەما ویلسون ل ژیێ هەڤدە سالی دا دگەل روینشتی ، وچارەسەریا ویکری ژ ترتریا ئەزمانی، و رزگارکرنا وی ژ سترێزێ ب رێکا خاڤکرنێ و بەردانا ئێنرجیێ ، وشینتلێن وێ ل سەر شانویا وی یا لڤاندنێ ماین ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە :

Shevtsova, Maria. ROBERT WILSON, Vol, First, )London and New York: Routledge, 2007) , p1 .

( ) نك كاي ، مابعد الحداثة والفنون الادائية ،ط2 ، ت: نهاد صليحة ، ( القاهرة: الهيئة المصرية العامة للكتاب، 1999) ، ل 71 .

( ) بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : نك كاي ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 72 .

( ) احمد سخسوخ ، التجريب المسرحي في اطار مهرجان فينا الدولي للفنون ، (القاهرة: مطابع هيئة الاثار المصرية، 1989) ، ل ل 96-97 .

( ) كريستوفر اينز ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 382 .

( ) محمود ابو دومة ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 113 .

( ) كريستوفر اينز ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 388 .

( ) هەمان ژێدەر ، ل 388 .

( ) ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : نك كاي ، ژێدەرێ بەرێ ، ل ل 107- 110 .

( ) ، بۆپتر پێزانین بەرێخۆ بدە : محمود ابو دومة ، ژێدەرێ بەرێ ، ل ل 111- 112 .

( ) 2 كريستوفر اينز. المسرح الطليعي من 1982 حتى 1992 ، ت: سامح فكري ( القاهرة: مركز اللغات والترجمة- اكادمية الفنون، 1996 ) ، ل 392 .

( ) نك كاي ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 105 .

( ) كولين كونسل. علامات الاداء المسرحي - مقدمة في مسرح القرن العشرين ،ت: امين حسين الرباط. ( القاهرة: د . ت ) ، ل 287 .

( ) نك كاي ، ژێدەرێ بەریێ ، ل 103 .

( ) كريستوفر اينز ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 389 .

( ) محمود ابو دومة ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 112 .

( ) نك كاي ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 103 .

( ) كريستوفر اينز ، ژێدەرێ بەرێ ، ل 397 .

منشور

2024-06-30

كيفية الاقتباس

Mikael Issa, N., & Rasol Ibrahim, S. (2024). سەربورا دەرهێنانا شانۆیێ دناڤبەرا گەشەکرن و بجهئینانێدا نمونە ( روبرت ویلسون 1941- 2020 ). المجلة الأكاديمية لجامعة نوروز, 13(2), 531–544. https://doi.org/10.25007/ajnu.v13n2a1311

إصدار

القسم

مقالات